Waarom is het Den Haag en Den Bosch?

Ik snap wel dat die 'n' een overblijfsel is van de oude spelling, maar ik dacht altijd dat die een meewerkend of lijdend voorwerp aanduidde.

Verwijderde gebruiker

12 jaar geleden

in: Taal

3.1K

3.1K keer bekeken

Verwijderde gebruiker

12 jaar geleden

De oorspronkelijke benamingen zijn resp.: 's-Gravenhage en 's-Hertogenbosch. de " 's-" met verbindingsstreepje staat voor Des.
Dus eigenlijk staat er voluit Des-Gravenhage en Des-Hertogenbosch. Des betekent hierin: "van het".
Dus: "van het Gravenhage" (= Heerlijkheid van de Graven)
en "van het Hertogenbosch" ( = het bos van de Hertog) Het voorzetsel Des wordt ook in andere vormen gebruikt zoals "des konings" of " 's-Konings" wat "van de Koning afkomstig" betekent. De volle benamingen worden in het taalgebruik verkort uitgesproken tot Den Haag en Den Bos (zonder de ch) en opgeschreven.
Zo heb je ook 's-Heerenbergh wat uitgesproken wordt als "Sere-berg".

Verwijderde gebruiker

12 jaar geleden

Waarschijnlijk is de oorspronkelijke naam van 's-Heerenberg ook "Den Berg". De plaats kreeg in 1379 stadsrechten van de heer van den Berg en is ws. pas daarna 's-Heerenberg gaan heten.

Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.

Het beste antwoord

Den is een oud Nederlands lidwoord, nu 'de'.
In de 12e eeuw ontstond op een terrein met laaggroeiend hout een 'nova civitas' (nieuwe plaats), dat de naam Den Bosch kreeg.

Dat de stad door Hertog Hendrik is gesticht is een legende.
Die kwam pas later waardoor het 's Hertogenbosch werd.

http://books.google.fr/books?id=GiSZuyDuvCkC&pg=PA16&lpg=PA16&dq=ontstaan+plaatsnaam+den+bosch&source=bl&ots=w3vwU0g4No&sig=kyk5AhOPFC3ZHQy-7vtiRBcxrsM&hl=nl&sa=X&ei=cMpbT42-F4nsOcTd8bEC&ved=0CEQQ6AEwBQ#v=onepage&q=ontstaan%20plaatsnaam%20den%20bosch&f=false

Toegevoegd na 3 minuten:
http://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Hertogenbosch

Onder het kopje 'naam' kun je lezen dat van zowel Den Haag als Den Bosch de kortste naam de oorspronkelijke naam was.

(Lees meer...)

Verwijderde gebruiker

12 jaar geleden

Verwijderde gebruiker

12 jaar geleden

Het enige juiste antwoord. Snap niet waarom dit een min heeft. Nog een paar links die ik ook al bij de andere antwoorden heb geplaatst: http://www.onzetaal.nl/taaladvies/advies/den-haag-s-gravenhage
http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/1199/

Verwijderde gebruiker

12 jaar geleden

Dank je wel voor je leuke reactie en aanvulling.

Verwijderde gebruiker

12 jaar geleden

Dit is een duidelijke verklaring. Ik hoef niet te weten wat een meewerkend of een lijdend voorwerp is. Dat wist ik namelijk al.

Verwijderde gebruiker

12 jaar geleden

Dank je. Met een meew. of lijdend vw heeft het in dit geval niets te maken, maar dat had jij al lang begrepen.

Andere antwoorden (1)

Ik denk dat je het voorzetsel bedoeld en waarom het geen ' het Bos(ch) is? Een meewerkend voorwerp is namelijk wanneer je er de woordjes 'aan' en 'voor' voor kunt zetten of deze er al voor staan. ( Wim geeft de bal aan Piet) het lijdend voorwerp krijg je door te vragen 'wat',
( Jan geeft de bal aan Piet= wat geeft Jan aan Piet)? De bal is dan het lijdend voorwerp.
Als je dus bedoelt waarom het wel Den Haag is en niet Het Bosch, dan komt dat omdat het een samentrekking is van de oorspronkelijke naam; des hertogen bosch ( het bos van de hertog). Des hertogen was te lang in de volksmond later en zo werd het de......n bosch.

Toegevoegd na 1 dag:
Corr; het voorzetsel moet een lidwoord zijn en het woordje 'den' is gewoon oude spelling. Vroeger was alles 'den' maar van lieverlee is het door de spreektaal verdwenen. Alleen onder de dialektische invloed wordt nog wel de -n- achter 'de' gezet zoals in; 'voor den dag', 'in den lande'of 'in den beginne'.

(Lees meer...)

amc

12 jaar geleden

Verwijderde gebruiker

12 jaar geleden

Goed verhaal maar ik denk dat Hansu gewoon wil weten waarom het niet De Haag en De Bosch is? Of begrijp ik de vraag weer verkeerd?

amc

12 jaar geleden

Of ik? Spannend hè.....wat bedoelt hij nu??? Ik laat me verrassen...(^0^)!!!

Verwijderde gebruiker

12 jaar geleden

Tegenvraag: zeggen de Nederlanders Den Bos of Den Bos-ch. ?

Verwijderde gebruiker

12 jaar geleden

Nederlanders zeggen Dunbos. ;-)

amc

12 jaar geleden

'-sch' werd heel vroeger ook uitgesproken als 'sj' maar de -sj' uitspraak verdween in het middelnederlands en toen sprak men het gewoon uit als 's' . De spelling "Margant' in 1934 liet de paletale klank zoals de 'sj', verdwijnen en ook de dubbele klinkers in veel woorden werd een enkele- (zoo, heeten werd; zo, heten. Wij zeggen daarom gewoon Den Bos.

amc

12 jaar geleden

Corr; spelling Marchant.

Verwijderde gebruiker

12 jaar geleden

Het woordje "den" is gewoon een oud lidwoord voor woorden van het mannelijke geslacht. Het is niet ontstaan uit een samentrekking van "des hertogen" of "des graven". Het is zelfs zo, dat de namen "Den Haag" en "Den Bosch" ouder zijn dan de langere versies, dus "den" kan sowieso nooit een samentrekking zijn! Zie http://www.onzetaal.nl/taaladvies/advies/den-haag-s-gravenhage
http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/1199/
http://nl.wikipedia.org/wiki/'s-Hertogenbosch#Naam

Verwijderde gebruiker

12 jaar geleden

Misschien was mijn vraag niet helemaal duidelijk. Maar Pelle, jij hebt 'm goed begrepen. Ik bedoelde waarom Den in plaats van De.

amc

12 jaar geleden

Des hertogenbosch. Hierin staat 'des' niet voor 'de' als lidwoord. Des betekent zoveel als 'van de hertog'. Het was de tweede naamval en die hadden we toen nog. We hebben nog steeds 'wiens vrouw' of 'diens zoon' en zo hadden we ook des zoals 'bijv. 'het haar des kindes'. Het blijft dus wel een lidwoord in de tweede naamval, net als de Duitsers dit nog steeds hebben bij hun lidwoorden.

Verwijderde gebruiker

12 jaar geleden

Maar de vraag gaat over "Den Bosch", waarbij "den" het huidige lidwoord "de" is, niet over de naam "'s-Hertogenbosch".

Verwijderde gebruiker

12 jaar geleden

Inderdaad.

Weet jij het beter..?

Het is niet mogelijk om je eigen vraag te beantwoorden Je mag slechts 1 keer antwoord geven op een vraag Je hebt vandaag al antwoorden gegeven. Morgen mag je opnieuw maximaal antwoorden geven.

0 / 2500