Hét vraag- en antwoordplatform van Nederland

Waar komt de uitdrukking koning winter vandaan?

Bestaan er dan ook speciale uitdrukkingen voor de lente, zomer en herfst?

Verwijderde gebruiker
11 jaar geleden
9.1K

Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.

Het beste antwoord

Volgens dit boek was het in de 16e eeuw al gebruikelijk in Nederland om de winter voor te stellen als een persoon, Koning Winter, om zo makkelijker te kunnen omgaan met de angst en machteloosheid door de onvoorspelbare invloed van het weer. Koning Winter werd dan gezien als de slechte tiran, die bespot werd.

"Vermoedelijk vonden zulke rituelen al plaats in tijden die zich geheel aan ons gezichtsveld onttrekken, maar die verondersteld worden doortrokken te zijn van Germaans-heidens ritueel, dat in de hoge middeleeuwen nog zo goed zichtbaar is. De onbegrijpelijke en onvoorspelbare invloed van de omgeving (vooral het klimaat) op de levensomstandigheden (vooral de oogst) leidt tot angsten en gevoelens van machteloosheid, die gehanteerd moeten worden. Een mogelijkheid daartoe is gelegen in de concretisering van deze ongrijpbare machten tot demonen, zowel goede als kwade. Deze zijn dan voortdurend in strijd verwikkeld, waarbij ze elkaar proberen te verdrijven en te vernietigen." "Dat het spotmandement van koning Winter een vast onderdeel vormde van het feestrepertoire blijkt wanneer de beginrijmen van de gedrukte Ringhelant-tekst uit 1560 ook voorkomen in één van deze spotprognosticaties."

Of er in Nederland ook een tegenhanger bestond als Koning Zomer, weet ik niet. In andere (sub)culturen wel. Zo heb je de Holly King en de Oak King, die aanbeden worden in sommige neo-heidense-subculturen. Dit zijn een soort zomerkoning en winterkoning, die continu in gevecht zijn met elkaar. Als de Oak King wint, wordt het zomer, en na een tijdje verliest hij weer en wordt het winter, dan wint hij weer en wordt het weer zomer, etc.
In veel culturen bestaan mythes waarom de seizoenen elkaar telkens afwisselen. Dat is niet hetzelfde als een personificatie van de winter natuurlijk, maar de verhalen zijn vaak wel vergelijkbaar. In Griekenland heb je Hades, heerser van de onderwereld, die de dochter van Demeter, Godin van de oogst, ontvoert. De dochter moet telkens een tijdje bij hem blijven, en dan is Demeter zo verdrietig dat alle planten sterven, als de dochter weer terug is, komt de bloei weer terug.
In Wales heb je een gevecht tussen Gwyn ap Nudd, de heerser van de onderwereld, en Gwythyr ap Greidawl.

In Rusland heb je ook een personificatie van de winter: Ded Moroz, maar dat betekent oude man vorst, en wordt ook vaak zo vertaald, of als grootvader vorst of vader vorst. Koning vorst is volgens mij geen gebruikelijke vertaling ervan (maar ik kan me natuurlijk vergissen).
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
11 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
11 jaar geleden
Vervolg:
In veel landen is er mythologie waarin een bepaalde persoon symbool staat voor de zomer, vruchtbaarheid of de zon, zoals Freya (Noords), Auxo (Grieks), Amaterasu (Japans), Aten (Egyptisch), Huitzilopochtli (Mexicaans), Lugh (Iers), en zo nog talloze meer.
Van de lente bestaan er ook wel een paar, van de herst denk ik ook wel. Je zou zulke namen natuurlijk kunnen gebruiken als uitdrukking voor een bepaald seizoen, maar het is natuurlijk het logischste om eentje te gebruiken die in jouw cultuur of subcultuur aanbeden wordt of werd. Ik kan helaas nog geen Nederlandse variant vinden.
Verwijderde gebruiker
11 jaar geleden
In Nederland zijn er een paar plaatsen waar men nog steeds de Luilaktraditie kent. Volgens sommige volkskundigen is de luilak een personificatie van de lente. Ik kan me voorstellen dat je in zulke omgevingen misschien wel begrepen wordt als je zegt ´De luilak is er vroeg bij dit jaar' als je bedoelt dat het een vroege lente is. Maar er zullen vast ook genoeg mensen zijn die niet weten waar je het over hebt, omdat er ook andere verklaringen zijn voor de luilaktraditie en er vast ook Luilak-vierders die bij het woord luilak alleen denken aan hun gebruiken en niet met enige mogelijke achtergrond van het feest. Op zich zijn we in Nederland nog steeds best goed bekend met de Romeinse Goden, en een deel van onze maanden zijn genoemd naar Romeinse Goden, dus ik denk dat dit de meest logische keuzes zouden zijn voor uitdrukkingen ('Janus komt alweer naar ons toe' (Het is bijna januari), etc.). Er zullen vast geletterde mensen zijn die meteen snappen wat je bedoelt, maar ook heel veel mensen die je verbaasd aankijken. Er zijn voor zover ik kan vinden geen gebruikelijke uitdrukkingen in Nederland over Goden/Heiligen als personificatie van een jaargetijde.

Andere antwoorden (3)

Het is een russisch sprookje.


Verhaal-Eigenschappen

Typering: Een Russisch sprookje over een bruid voor Koning Winter.
Leeftijd: vanaf 9 jaar.
Verteltijd: ca. 23 min.
Herkomst: Rusland.
Soorten: Winterverhaal
Themas: Jaloezie in de familie – Russische sprookjes – Straf en beloning


Marfoesjka moet hard werken voor haar stiefmoeder, terwijl zij en haar eigen dochters geen hand uitsteken. In de winter zegt de stiefmoeder dat ze het meisje als bruid zullen geven aan de Vorst, of Koning Winter. Haar vader moet haar alleen achterlaten in het winterse bos…
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
11 jaar geleden
Koning Winter tovert ijsbloemen op de ramen, geloven Russische kinderen uit een sprookje.
Er zijn zo'n 30 uitdrukkingen met het woord "lente". Dit zijn vooral uitdrukkingen als: "één zwaluw maakt nog geen lente" en geen Koning Winter uitdrukkingen.
Met "zomer" zijn er heel weinig uitdrukkingen. De enige die ik zo kon vinden is "de zomer is dood". Hetzelfde geldt voor "herfst", daar kon ik vinden: "Ook de herfst heeft zonnige dagen"
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
11 jaar geleden
In de winterperiode regeert 'de vorst', (vriesweer). vandaar dat men spreekt over 'koning winter'.

Voor de andere seizoenen zijn geen andere persoonsnamen/-titels bekend zover ik weet. Het zomerkoninkje is echter de aardbei. Het lentezonnetje is ook een bekend fenomeen, net als het 'herfstblad' en de (mid)zomernacht.
Dit zijn dan wel geen personen maar iedereen weet wat er bedoeld wordt.

Toegevoegd na 7 minuten:
Er zijn wel mythologische goden waarnaar de seizoenen genoemd zijn;
Auxo= god van de zomer,
Carpo= god van de winter,
Flacco of Flacca= god van de herfst
Thallo=god van de lente
(Lees meer...)
11 jaar geleden
Antoni
11 jaar geleden
In welke taal of talen lijkt het woord voor "lente" op Thallo, het woord voor "zomer" op Auxo, het woord voor "herfst" op Flacco of Flacca en het woord voor "winter" op Carpo? Niet in het Nederlands, in ieder geval...
amc
11 jaar geleden
Nee, het zijn namen uit de Griekse mythologie. Wij hadden ooit als Germaans volk, de Germaanse goden.De oppergod Wodan was daar de god van de oorlog, zomer, winter en het koren. Zij hadden niet echt seizoensgoden/godinnen. Ze hadden meerdere goden(innen) bijv. van de nieuwe maan, de overgang naar de donkere wintertijd enz.
Antoni
11 jaar geleden
Dan heb ik de zin "Er zijn wel mythologische goden waarnaar de seizoenen genoemd zijn" uit je antwoord verkeerd begrepen!

Weet jij het beter..?

Het is niet mogelijk om je eigen vraag te beantwoorden Je mag slechts 1 keer antwoord geven op een vraag Je hebt vandaag al antwoorden gegeven. Morgen mag je opnieuw maximaal antwoorden geven.

0 / 2500
Gekozen afbeelding