Kan ik naar aanleiding van mijn eigen interpretaties over het gedrag van een persoon hem via de rechtbank verplichten tot een psychiatrisch onderzoek?

De enige reden dat een rechtbank psychiatrisch onderzoek zal opleggen is als iemand een strafbaar feit heeft begaan en dat mogelijk een relatie heeft met zijn psychische toestand. Alleen is iemand niet verplicht om aan zo'n onderzoek mee te werken. Hooguit kan niet meewerken dan leiden tot een hogere straf.

Als iemand een direct gevaar vormt voor zichzelf of zijn omgeving, is soms gedwongen opname nodig. Ook dan geldt: de opname is verplicht, meewerken aan behandeling of onderzoek niet. Als iemand wilsonbekwaam is kan soms medewerking worden afgedwongen, maar enkel een psychiatrische stoornis maakt zelden wilsonbekwaam.

Misschien zijn er wel mogelijkheden om in de door jou genoemde situatie in te grijpen, maar dat hangt er helemaal vanaf wat er aan de hand is. Is iemand een direct gevaar, dan kan de politie de crisisdienst inschakelen en kan gedwongen opname aan de orde zijn. Begaat iemand strafbare feiten, kan justitie ingrijpen. Zijn door de problematiek zijn of haar kinderen in gevaar, dan kan Jeugdzorg onderzoek instellen. Is er sprake van overlast in de buurt, dan zijn er vaak afspraken tussen politie, gemeente en GGD over hoe te handelen bij probleemgedrag door mensen met een (vermoede) psychiatrische stoornis. Is iemand een gevaar op de weg, dan kan het CBR onderzoek (laten) doen naar iemands rijgeschiktheid. Op het werk kan de bedrijfsarts meekijken, etc.

In alle overige situaties, waar geen sprake is van gevaar, mag iemand doen en laten wat hij zelf wil. Al is hij bij wijze van spreken zo gek als een deur. Heb je zo iemand in je omgeving die geen hulp wil en geen zelfinzicht heeft maar kun je niet om elkaar heen, dan kan het zinvol zijn om zélf hulp te zoeken in het omgaan hiermee.

Maar ik zou ook een kanttekening willen plaatsen bij amateur-diagnostiek via internet. Psychiatrische diagnostiek is zelden gemakkelijk en als je de statistieken bekijkt zijn diagnoses van getrainde en ervaren professionals al weinig betrouwbaar; ik verwacht dat lekendiagnoses het nog slechter doen. De DSM zelf waarschuwt tegen zogenaamd 'kookboek-gebruik' van de handleiding: enkel het afvinken van de ingrediënten maakt je nog geen chefkok. Psychiaters en psychologen hebben niet voor niets jarenlange opleiding en training achter de rug voor zij diagnostiek gaan bedrijven. Dat wil niet zeggen dat je geen gelijk zou kunnen hebben, maar enige voorzichtigheid lijkt me wel op zijn plaats.

Toegevoegd na 2 minuten:
Bij kinderen kan het trouwens anders zijn, maar je informatie is wat beperkt helaas.