Hoe verklaar je de stroomrichting bij een NOT-GATE?

Voor te beginnen moet je je terminologie verbeteren.
Òf je praat over spanningen, 0V of 5V, òf je praat over signalen, "0" of "1".
Òf je praat over input en output, òf je praat over de spanningen op X en Z.
"Als je een signaal stuurt naar X" is dus onzin. Je bedoelt dat je een spanning van 5V op X zet. Een "0" is net zo goed een signaal als een "1". En 0V is net zo goed een spanning als 5V.

Dus, als je 5V op X zet gaat Q1 geleiden, en de stroom loopt vanaf +5V door R2 naar aarde. Er kan geen stroom naar de output lopen, want die zit nergens op aangesloten. En omdat een geleidende transistor in feite een kortsluiting is, is de spanning op Z 0V, ofwel er staat een logische "0" op de uitgang.