Bron: © Canva
Veel mensen weten het niet, maar hoge bloeddruk (hypertensie) is verrassend vaak onopgemerkt aanwezig, zeker bij wie wat ouder is. Toch is het belangrijk om er alert op te blijven. Onderzoek wijst uit dat ongeveer 1 op de 4 volwassenen ermee te maken heeft. Daarom: een goed moment om stil te staan bij wat hoge bloeddruk is, waar het vandaan komt, en wat je er aan kunt doen.
Wanneer spreken we van hoge bloeddruk?
- Wat wordt gemeten? Huisartsen meten altijd 2 waarden: de boven- en onderdruk. De bovendruk (systolisch) geeft de druk aan wanneer het hart samentrekt; de onderdruk (diastolisch) wanneer het hart ontspant.
- Wanneer is het te hoog? Is je bloeddruk structureel hoger dan 140/90 mmHg? Dan is er sprake van hypertensie.
- Thuismeting: thuis gemeten waarden mogen iets lager zijn, onder 135/90 is een haalbare richtlijn voor de thuissituatie.
Hoe ontstaat hoge bloeddruk?
De oorzaak is in ruim 90 % van de gevallen moeilijk te achterhalen. Belangrijk zijn:
- Leeftijd: Bloedvaten worden stijver naarmate we ouder worden.
- Leefstijl: Ondervoeding, te veel zout, weinig beweging, stress, roken, teveel alcohol of overgewicht verhogen het risico.
- Extra factoren: Gezondheidstoestanden zoals nierproblemen, hormoonstoornissen, bepaalde medicijnen (zoals NSAID’s of anticonceptie), en erfelijkheid kunnen ook een rol spelen.
Merk je iets van hoge bloeddruk?
Meestal niet, daarom noemen we het wel een ‘stille moordenaar’. Soms kunnen klachten optreden:
- Aanhoudende hoofdpijn (vooral ’s ochtends)
- Wazig zien of vermoeidheid
- Kortademigheid of misselijkheid
Toch zijn dit vaak pas signalen bij langdurig of ernstig verhoogde waarden. Voor de meeste mensen geldt: je merkt er niets van zonder meting.
Wat kan er misgaan?
Langdurig te hoge bloeddruk legt een flinke druk op je hart en bloedvaten:
- Je hart moet harder werken, waardoor de spier op den duur stugger en minder krachtig wordt → risico op hartfalen.
- De bloedvatwanden kunnen beschadigen: cholesterol hoopt zich op, vaten vernauwen → vergroot risico op hartinfarct of beroerte.
- Belangrijke organen zoals ogen en nieren kunnen aangetast worden.
Tekst gaat verder onder de video >>
Wat kun je zelf doen?
1. Meet regelmatig
Bloeddruk varieert; laat daarom meerdere metingen doen op verschillende momenten (thuis én bij de arts). Een enkele meting zegt vaak weinig.
2. Leefstijl is sleutel
- Voeding: beperk zout, kies voor groenten, fruit, volkorenproducten, magere zuivel, en kaliumrijke producten zoals banaan en tomaat.
- Beweging: dagelijks minstens 30 minuten wandelen, fietsen, zwemmen of tuinieren helpt al.
- Stressmanagement: ademhalingsoefeningen, meditatie of ontspanning zijn effectief.
- Koffie en thee: groene thee is ongevaarlijk, maar bij ernstige hypertensie (160/100 mmHg of hoger) kan te veel koffie (≥ 2 koppen) het risico op hart- en vaatziekten vergroten.
3. Medische begeleiding en verzekering
Blijven hoge waarden ondanks leefstijlverandering, dan kan de huisarts medicatie voorschrijven. In veel gevallen worden metingen, consulten en medicijnen vergoed onder de basisverzekering. Aanvullende verzekeringen bieden soms extra leefstijlondersteuning.
Een hoge bloeddruk komt vaak voor en lijkt onschuldig zolang je er niets van merkt, maar juist dát maakt het zo verraderlijk. Regelmatig meten en bewuste keuzes maken in je leefstijl kunnen het verschil maken. Het hoeft niet ingewikkeld te zijn: vaker een wandeling maken, gezonder eten, een moment van rust pakken en op tijd medische begeleiding zoeken. Zo houd je je hart en vaten gezond, vandaag én in de toekomst.
Let op! Startpagina.nl geeft geen medisch advies. Raadpleeg bij gezondheidsklachten altijd een arts.