Kan een ventilator voor het raam de kamertemperatuur verlagen?

Je hebt het over twee dingen: wel of geen ramen openzetten, en wel of niet de ventilator aanzetten. Die twee dingen staan los van elkaar, dus ik kan beide aspecten los beantwoorden.

Eerst de ramen: wel of niet open?

Als het buiten warmer is dan binnen, en je zet de ramen open, zal het binnen warmer worden dan het was. Dat is logisch. Als je een temperatuurmeter hebt, kun je dat effect meteen zien.

Dan de ventilator: wel of niet aanzetten?

Een ventilator koelt NIET. Een ventilator verplaatst alleen maar lucht. Dat is alles. Het wordt dus niet koeler in de kamer wanneer je de ventilator aanzet.

Goed, dat waren de ramen en de ventilator. Maar dan komt de mens erbij kijken. Dat maakt een heel verschil.

Bewegende lucht voelt koeler aan dan stilstaande lucht. Als het buiten koud is, noemen we dat de windchill-factor. Hetzelfde idee werkt ook als het warm is.

Het lichaam is 37°, de huid net iets koeler. In stilstaande lucht vormt zich direct rond de huid een laagje lucht dat warmer is dan de lucht in de kamer, en dat ook vochtiger is doordat je altijd een beetje zweet.

Laat je nu de lucht bewegen (wind, tocht of ventilator), dan wordt dat laagje lucht dat zich direct rond je huid bevindt, weggeblazen.

Zeg dat het in de kamer 28° is, met een luchtvochtigheid van 70%. Wanneer de lucht stilstaat, vormt zich direct rond de huid een laagje lucht van (bijvoorbeeld) 32° en een luchtvochtigheid van 90%. Dat voelt warm aan (32°), en het voelt nog eens extra warm aan doordat je moeilijk kunt zweten in een luchtvochtigheid van 90%.

Zet je een ventilator aan, dan blijft de lucht in de kamer dezelfde 28° - maar het luchtlaagje rond de huid wordt weggeblazen, waardoor de lucht direct rond de huid nu ook 28° is. Dat is een paar graden koeler dan zonder ventilator.

Daarnaast daalt de luchtvochtigheid rond je huid tot de luchtvochtigheid van de kamer: van 90% naar 70%. Je kunt dan makkelijker zweten, en daardoor koel je extra af.

Dat is de reden dat een ventilator, ook al doet hij niets aan de temperatuur, toch lekker aanvoelt: het *lijkt* koeler.

Om dezelfde reden *kan* het goed zijn om toch de ramen open te zetten, ook al is het buiten warmer dan binnen. De echte temperatuur van de kamer stijgt dan weliswaar, maar de gevoelstemperatuur kan lager worden! Dat geldt echter alleen maar wanneer het waait/doortocht. Als je de ramen openzet maar het waait niet door de kamer heen, wordt het alleen maar warmer, omdat het luchtlaagje rond je huid niet wordt weggeblazen.