Hoe komt het dat je je niet kan herinneren dat je in slaap valt?

Dat is omdat "in slaap vallen" niet van het ene op het andere moment gaat. Je bent dus al wat minder bewust op het moment dat je echt in slaap valt. Ook is de grens tussen slapen en waken niet helemaal duidelijk: zo wordt fase I van de slaap op basis van het EEG-beeld ingedeeld bij de slaap, terwijl de meeste mensen zullen zeggen dat ze niet geslapen hebben, als je hen wekt uit deze slaapfase.

Omdat ik soms "lucide dromen" heb en er steeds meer controle over krijg, weet ik wanneer ik in slaap val.
Ik herinneer me dus precies wanneer ik in slaap val en begin te dromen. Ik heb dus letterlijk... hey ik val in slaap (wat overigens voor mij geen fijne ervaring is, omdat het lijkt of mijn hoofd explodeert) en na die fase weet ik dat ik droom. :)

Zoals je hierboven leest verschilt het sowieso al van persoon tot persoon of men het zich kan herinneren.

Daarbij zou het ook kunnen dat je het de ene dag wel kan herinneren, en de andere dag niet. Ligt er puur aan HOE je in slaap valt.

De verklaring dat je niet van t een op t andere moment "out" gaat, maar je voordat je echt in slaap valt ook al minder lucide bent, is een heel goeie.

Daarbij zou je je ook de vraag kunnen stellen of je je uberhaupt wel momenten an sich kan herinneren. Gebeurtenissen kun je je herinneren, maar iets is pas achteraf een gebeurtenis, als je iets bewust hebt meegemaakt, en je ergens bewust van worden duurt ook even (al duurt het 0,2 seconden, dan nog).
Dus je realiseren dat je in slaap valt kun je niet, want dan slaap je!
Oftewel: het traject van in slaap vallen en het je ervan bewust worden maken je hersenen niet helemaal mee, juist door het in slaap vallen zelf.

Bovendien werken onze hersenen associatief. Dat wil zeggen dat wij betekenis geven aan herinneringen door ze te verbinden met andere herinneringen, kennis, beelden, en dergelijke. Voor het in slaap vallen zelf kunnen onze hersenen misschien wel geen "associatief" netwerk maken, zoals dat wel kan voor de herinneringen aan bijvoorbeeld iets als "toen er bij de bovenburen iets zwaars omviel", want dan heb je ook nog een beeld bij die herinneringen, weet je wat je aan het doen was, weet je dat je schrok, weet je dat je daarna dacht wat was dat in godsnaam, en ga zo maar door.

Ik zelf weet soms nog dat ik in slaap viel, of liever gezegd wanneer ik in slaap gevallen moet zijn, omdat k vaak luister naar uitzendinggemist of een documentaire op youtube op mijn telefoon, en als dat filmpje stopt of afgelopen is, dan lijkt het wel of ik ook acuut en plotseling in slaap val. Want ik weet de volgende dag nog tot op de seconde tot waar k het filmpje gehoord heb, maar niet meer dat het stopte!

Omdat tijdens het proces van in slaap vallen een langzaam verminderend bewustzijn ontstaat, is het bewustzijn zelf niet in staat het in slaap vallen goed waar te nemen.

Als je (zoals ik ) een aantal malen narcose hebt meegemaakt krijg je soms het vermogen WEL te voelen wanneer en DAT je in slaap valt, schijnbaar ontstaat door de narcose ervaring een soort herkenningspunt (in mijn geval).
Een ander punt is dat de slaap een retrograde amnesie kent, je herinnert je daarom niet wanneer je in slaap valt.

Door oefening en ervaring echter kun je (in beperkte mate)
leren te voelen wanneer je in slaap valt.

Lig er niet wakker van en slaap lekker.