Hoe schadelijk is houtrook?

Ja, houtrook is ongezond. Het is bekend dat er bij het stoken van houtvuur fijnstof vrijkomt. Of dit fijnstof dan net zo schadelijk is als bijvoorbeeld het fijnstof dat door het verkeer wordt veroorzaakt, is tot op heden nog niet duidelijk. Er is al wel veel onderzoek gedaan naar bijvoorbeeld hart- en vaatziekten, luchtwegklachten en een verminderde longfunctie als gevolg van houtrook, maar de resultaten van deze studies laten geen duidelijk oorzakelijk verband zien. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) adviseert wel om de uitstoot van fijnstof als gevolg van verbranding zoveel mogelijk te beperken. Dat heeft alles te maken met het feit dat luchtverontreiniging (en fijnstof is een vorm van luchtverontreiniging) hoe dan ook schadelijk is voor de gezondheid.
Houtrook bestaat uit een mix van veel verschillende stoffen, gassen en deeltjes. Het RIVM maakt melding van de volgende stoffen die bij een goede (!) houtverbranding vrij kunnen komen:

fijn stof (waaronder ultrafijn stof)
anorganische gassen (zoals koolmonoxide, stikstofoxiden)
vluchtige organische stoffen (onder meer benzeen, styreen, 1,3-butadieen, n-hexaan)
polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s, waaronder benzo(a)pyreen, dioxines)
aldehyden, fenolen, levoglucosan en quinonen (zoals respectievelijk formaldehyde, cresol en hydroquinone, guiacol en andere hydroxyfenolen)
organische zuren (onder meer azijnzuur)
methoxyfenolen (specifiek bij houtrook).

Hout is een koolwaterstof en bij volledige verbranding komt alleen koolzuur CO2 en water H2O vrij.
Maar als het vuur nog klein is en niet al te warm, treedt er onvolledige verbranding op waarbij voornamelijk koolmonoxide en roet worden gevormd.
Zeer kleine deeltjes roet zijn als fijnstof te beschouwen.
Daarnaast worden allerlei chemische stoffen gevormd in uiterst kleine hoeveelheden.
Zoals alcoholen, aldehyden, cyclische koolwaterstoffen, dioxines, te veel om op te noemen.

Vele van deze bijproducten van het houtverbanden zijn giftig, maar niet in deze lage concentraties en bij een korte blootstelling.

Er bestaan stoffen die zeer gevaarlijk zijn, bv blauwzuur gas en asbest.
Blauwzuurgas omdat het acuut giftig is in een uiterst kleine hoeveelheid. Als je het ruikt ben je dood bij wijze van spreken.

Van asbest hoef je maar 1 vezel binnen te krijgen. Als die vezel toevallig in je longen tegen het longvlies komt te liggen en dat kan beschadigen, ontstaat na enkele tientallen jaren longvlieskanker waar geen kruid tegen gewassen is.

Tussen deze twee uiterst gevaarlijke stoffen, en CO2 en H2O als uiterst ongevaarlijk, liggen miljoenen chemische stoffen die voor de mens een beetje gevaarlijk tot uiterst gevaarlijk zijn. De mate van gevaar wordt uitgedrukt in de MAC-waarde. Dat is de concentratie van die stof in de lucht waarbij een mens gedurende 40 jaar 8 uur per dag kan werken zonder zat dit nadelig is voor zijn gezondheid.

Als het lichaam korte tijd wordt blootgesteld aan een giftige stof, dan levert dat behalve wat ongemak geen blijvend letsel op. (M.u.v. blauwzuur of asbest)
Het lichaam herstelt zich en er is geen enkel blijvend effect.
Blijvende effecten treden op bij langdurig blootstelling (bv 40 jaar 8 uur per dag)

Als u 1 sigaret rookt zult u daar geen gezondheidsklachten van krijgen.
Die krijgt u wel als u tientallen jaren een paar uur per dag sigarettenrook inademt.

Voor houtrook geldt hetzelfde.
Als u daar aan niet dagelijks, gedurende tientallen jaren wordt blootgesteld heeft dat geen enkel effect op uw gezondheid.

Bij het verbranden van hout worden wij blootgesteld aan voor de gezondheid schadelijke stoffen, waaronder het kankerverwekkende fijnstof PM2.5, benzeen, dioxine en andere PAKs. Naast kanker kan je er hart- en vaatziekten van krijgen, luchtweginfecties zoals bronchitis en longziekten zoals astma en COPD.
Er komt door het verbranden van hout zelfs meer fijnstof vrij dan door de 8 miljoen auto’s die in Nederland rondrijden. Zie bijlage.
Volgens ECN/TNO blijkt uit onderzoek dat het aandeel fijnstof in straten waar enkele kachels branden kan oplopen tot 30-39% van de totale fijnstofhoeveelheid in die omgeving.

Volgens de Gezondheidsraad en het RIVM sterven er 12.000 mensen vroegtijdig door luchtvervuiling. Volgens Prof Lars Hein van de WUR Wageningen zijn dat er tussen de 900 en 2700 die vroegtijdig overlijden als direct resultaat van fijnstof uit houtrook.
Zie: https://www.luchtfonds.nl/algemeen/milieu-dossier-maatregelen-tegen-syoken-van-hout-zijn-wenselijk-vanuit-zowel-gezondheids-als-klimaatperspectief/ Ook hier weer vind je een link direct naar het artikel onderaan de pagina.