Hét vraag- en antwoordplatform van Nederland

Is een mutatie erfelijk?

Zo ja, KAN het overgeërfd worden of wordt het ALTIJD overgeërfd? Waar ligt dat aan?

Verwijderde gebruiker
5 jaar geleden
in: Biologie
3.2K
Verwijderde gebruiker
5 jaar geleden
De wetenschap bevestigt dat erfelijkheid een rol speelt in de vorm en het gedrag van het organisme, maar wat het organisme ervaart in het leven speelt daarin een grote rol - genen zijn bijvoorbeeld verantwoordelijk voor het bepalen van de lengte van een persoon, maar de voeding en omstandigheden die deze persoon ervaart als een kind invloed heeft en een rol speelt ook geweldig.

Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.

Antwoorden (3)

Kan erfelijk zijn. Als je moeder op één van haar chromosomen een mutatie heeft maar die chromosoom is niet door gegeven aan haar nageslacht dan is deze mutatie 'uitgestorven'
(Lees meer...)
erotisi
5 jaar geleden
Eigenlijk is de vraag te breed gesteld. Je hebt namelijk soorten mutaties: in genen, in DNA en mutaties onder invloed van factoren, bijvoorbeeld straling.
Ik denk dat jouw vraag over genmutaties gaat, omdat je het hebt over erfelijkheid en kansen.
Genmutaties kun je overerven, maar dat hoeft niet. In elke cel zit een DNA-molecuul, waarop de genen liggen.
Waar ligt dat aan?
Je erft altijd 1 deel gen van je vader en 1 deel gen van je moeder.
Nu heb je twee vormen:
Bij de eerste vorm kun je de mutatie al overerven terwijl maar 1 de drager is (vader of moeder).
De kans dat je de mutatie krijgt is dan 50%.
Stel de vader is de drager en moeder niet, dan heb je 50% kans op de gemuteerde gen (van vader) en 50% kans op de niet gemuteerde gen (van moeder). Het is maar net bij de bevruchting van wie je dat stuk erft.
Maar, indien jij de mutatie ook hebt, wil het niet zeggen dat je het ook krijgt. Je bent sowieso drager, maar hoeft de ziekte niet te krijgen.
Indien jezelf kinderen krijgt, is de kans dat jouw kind het overerft ook weer 50%.
Bij de tweede vorm kun je de mutatie alleen maar overerven, indien beide ouders de mutatie hebben en ook beide doorgeven.
De kans dat jij de mutatie dan hebt is 25%.
Ik zal dit verduidelijken: Vader geeft a of A, moeder geeft ook a of A.
Stel dat A de mutatie is, moet je deze van je vader en moeder erven om het ook te krijgen.
Je kansen zijn aa, aA, Aa, AA. Alleen bij AA (25%) heb jij de mutatie ook.
Ik hoop het zo enigszins makkelijk te hebben uitgelegd.
Ik zal er nog een bron bij doen, waarin de 2 vormen ook worden besproken.

https://www.erfelijkheid.nl/erfelijk/hoe-erf-je-een-ziekte
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
5 jaar geleden
LeonardN
5 jaar geleden
(Wat ik er sinds vanavond van snap):
Op een gegeven moment ga je volgens mij ziekte en mutatie door elkaar gebruiken wat denk ik niet klopt.
"De kans dat jij de mutatie dan hebt is 25%."
Is dat niet de kans dat je de ziekte krijgt? Met "Aa" heb je wel 1x de mutatie maar niet de ziekte toch? Je hele verhaal lijkt een mutatie=ziekteverhaal (afgezien van de mix-up), maar er zijn zat (gen)mutaties die geen ziekte zijn/veroorzaken.
Als het een ziekte is zijn er 2 vormen erfelijkheid, maar er zijn meer vormen genmutaties, zelfs die niets doen.
Genmutaties, maar volgens mij ook chromosoommutaties kunnen erfelijk zijn. Dat ligt er uiteindelijk ook aan of ze kiembaanmutaties zijn.
Mutaties door straling kunnen genmutaties zijn, en kunnen somatisch zijn (en zijn dan totaal niet erfelijk). Volgens mij zijn genmutaties zelfs nodig om een gezond geheel te blijven als soort(diversiteit). Misschien dat de vrager jouw antwoord bedoelde (erfziekte). Maar je vernauwt zonder dat het hoeft imo.
erotisi
5 jaar geleden
Daarnaast kunnen mutaties natuurlijk/misschien ook dominant zijn waardoor aA ook ziek zijn veroorzaakt. En zoals Leonard al zei is de mutatie dan zo wie zowieso aanwezig.
Verwijderde gebruiker
5 jaar geleden
Het vernauwen van het antwoord heb ik bewust gedaan, omdat de vraag veel te breed gesteld is. Dan zou je een boek moeten schrijven om antwoord te kunnen geven.
Genetica is een universitair vakgebied apart. Dal momenteel per dag ontwikkelt!
Ten eerste heb je heel veel soorten mutaties, dat is al een antwoord van vele pagina's.
Dan heb je per mutatie vele bladzijden over het wel of niet erven van deze mutaties.
Dus dan kom je uit op boekwerken.
Onderwijl vinden er in je lichaam continu kleine mutaties plaats.
Eigenlijk moet je eerst al antwoord geven (hoofdstukken) hoe cellen zijn opgebouwd met name de geslachtscellen.
Verder zou je dan het DNA in elke cel moeten bespreken en de genen met informatie die zich daarop bevinden.
Waarom heb ik specifiek twee soorten genmutaties eruit gehaald? Omdat mensen meestal bang zijn voor erfelijke ziektes, zoals erfelijke borstkanker of stofwisselingsziekten.
Verwijderde gebruiker
5 jaar geleden
Ga hier nog even verder. Een goede vraag zou zijn geweest: Wordt erfelijke borstkanker (mutatie) altijd overgeërfd of niet?
Waarom heb ik nou de mutaties besproken van genen in twee veel voorkomende gevallen?
Omdat je dan twee verschillende belangrijke vormen hebt van overerven.
Bij de eerste vorm hoeft dus maar 1 ouder het te dragen en heb je 50% kans.
Dit is zorgelijk, omdat je dan in een familie vele mensen hebt die het dragen (en een enorm hoog risico lopen om het te krijgen). Bijvoorbeeld borstkanker 60 tot 80%!
Door in de toekomst te gaan selecteren kun je dit proces stoppen.
De tweede vorm is gewoon heel eng. Waarom?
Je hebt ogenschijnlijk twee gezonde mensen en zij krijgen een ernstig ziek kind.
De ouders zijn inderdaad drager, maar zullen nooit ziek worden. (Recessief)
Maar omdat het kind de twee recessieve overerft, is dit kind meteen 100% veroordeeld.
Stel je eens voor, je weet van niks, hebt 3 kinderen, dingen vakken op. Je drie kinderen sterven voor 18 jaar.
Verwijderde gebruiker
5 jaar geleden
Laatste: daarom heb ik gekozen voor dit antwoord.
Greetz
Verwijderde gebruiker
5 jaar geleden
@erotisi, wat jij zegt klopt NIET.
Aa draag je het alleen. Je krijgt het nooit. Omdat bij deze ziektes de kleine a (recessief) is. Alleen als iemand de twee kleine a's erft, krijg je deze ziekte. Dus bij aa.
Verwijderde gebruiker
5 jaar geleden
Ik had de soorten a's in het antwoord alleen gegeven ter verduidelijking.
Nu zitten we te praten over dominant en recessief.
Kunnen we weer een hoofdstuk aan wijden erotisi.
LeonardN
5 jaar geleden
Dat je van brede vraag naar vernauwd antwoord gaat is op zich geen probleem, maar je schiet zo snel naar dat verhaal over gen=ziekte=erf dat het lijkt of genmutaties volgens jou:
1a altijd mogelijk overerfbaar zijn
1b enkel die overerfbaar zijn
2 altijd een ziekte inhouden Blijf je er ook bij dat: "De kans dat jij de mutatie dan hebt is 25%."
Niet beter verwoord kan worden naar "De kans dat jij de ziekte dan hebt is 25%."?
Zo lijkt je bron het ook te zeggen:
"ziektes kun je alleen erven als je van allebei je ouders dezelfde mutatie krijgt. Die kans is steeds 1 op 4." (de kans op erven ziektes)
(doordat lijk te helemaal te zeggen mutatie=ziekte) "Eigenlijk moet je eerst al... geslachtscellen."
Niet in mijn ogen, zou ook niet eens weten hoe dat zit. Het meest relevant is volgens mij kiembaanmutatie voor overerfelijkheid.
https://www.eupati.eu/nl/glossary/genmutatie/
Genmutaties kunnen op twee manieren worden ingedeeld:
1.kiemlijnmutaties erf.
2.somatische mutaties niet erf.
Verwijderde gebruiker
5 jaar geleden
Mutaties zijn aan de orde van de dag. Waarom zou iemand dan iets vragen over mutaties? Ik denk alleen als de mutatie zichtbaar is aan de mens. Dan kom je uit op ziekte. Nr 1 is altijd 50% erfbaar. En leidt niet altijd tot ziekte.
Nr 2 is altijd 25% erfbaar. Deze leidt dan 100% tot ziekte.
Dan zijn er nog vele andere, maar deze komen niet vaak voor.
Meer kan ik er helaas niet van maken.
Nee, niet altijd, maar het kan wel.

Niet altijd:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Mutatie_(biologie)#Erfelijke_aandoening
Veel mutaties hebben weinig invloed op nakomelingen omdat ze alleen maar in enkele lichaamscellen voorkomen. Zulke mutaties worden somatische mutaties genoemd. Somatische mutaties zijn niet erfelijk.

Maar het kan wel:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Mutatie_(biologie)#Erfelijke_aandoening
Wanneer echter een mutatie uiteindelijk in de geslachtscellen terechtkomt, dan wordt het een kiembaanmutatie (germline mutation) genoemd. Kiembaanmutaties kunnen erfelijk zijn, en zijn daarom van belang in erfelijke aandoeningen en evolutionaire processen. Kiembaanmutaties worden lethaal genoemd wanneer ze ervoor zorgen dat een organisme vroegtijdig (voor de geslachtsrijpheid) sterft, bijvoorbeeld in de embryonale fase.

En dan is er dus altijd nog weer kans dat je niet overerft omdat je van twee ouders erft. (maar dat heeft PJJMulder uitgelegd).
---
Mutaties kunnen allerlei effect hebben (erfelijke)ziekte, genetische variatie, maar ook geen effect.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Genetische_variatie
Er zijn twee manieren waarop genetische variatie kan ontstaan. Ten eerste wordt bij geslachtelijke voortplanting het genetisch materiaal van twee ouders gecombineerd, waardoor het genetisch materiaal van het kind slechts voor de helft van elke ouder is overgenomen.....
Als dit de enige wijze was waarop genetische variatie ontstond, zouden geen "nieuwe" fenotypen kunnen ontstaan. Er kunnen echter ook nieuwe variaties in het genetisch materiaal ontstaan door mutatie. ioniserende straling en mutagentia bevorderen mutaties. Mutatie komt voor in de vorm van recombinatie, transgenese en/of veranderingen van het karyotype (het aantal, de vorm, de rangschikking en de grootte van chromosomen).

https://nl.wikipedia.org/wiki/Mutatie_(biologie)#Puntmutatie
een silent mutatie ('stille' mutatie): het nieuwe codon codeert (toevallig) voor hetzelfde aminozuur, en heeft dus geen gevolgen voor het fenotype.
---
De meest voor de handliggende denominator om te zeggen welke mutaties erfelijk zijn of niet is somatische mutatie(niet) vs kiemlijnmutatie(wel).
Beiden kunnen gen- chromosoom- of ploïdemutaties zijn. Maar dat is geen factor op zich voor de overerfbaarheid.
Of een mutatie een ziekte/variatie/niks kan veroorzaken staat op zich ook buiten de kans dat de mutatie zelf overerfbaar is.
(Lees meer...)
Toegevoegd op 13 januari 2019 16:25: afbeelding
Plaatje bij antwoord
5 jaar geleden
LeonardN
5 jaar geleden
https://bin.snmmd.nl/m/p0sy1cewkpf2.png

Weet jij het beter..?

Het is niet mogelijk om je eigen vraag te beantwoorden Je mag slechts 1 keer antwoord geven op een vraag Je hebt vandaag al antwoorden gegeven. Morgen mag je opnieuw maximaal antwoorden geven.

0 / 2500
Gekozen afbeelding