Waarom vergroot de lens in je oog niet?

Als de lens in je oog zit, werkt het juist om het beeld te verkleinen. Anders zou je nooit een boom, huis of boterham als geheel kunnen zien. Dat een lens boven een stuk tekst wel als vergrootglas werkt, heeft te maken met de afstand. Is de afstand tekst-lens kleiner dan de afstand lens-oog (netvlies), dan werkt het als vergrootglas. Is de afstand voorwerp-lens groter dan de afstand lens-netvlies dan werkt het verkleinend.

Met een eenvoudig vergrootglas kun je dat zelf ervaren (makkelijker dan je ooglens er uit halen en boven een papiertje houden). Houd je het vergrootglas vlak boven een stuk tekst of voorwerp, dan zie je dat vergroot. Maar kijk je door het vergrootglas naar een voorwerp op een paar meter afstand, dan wordt dat verkleind.

Als je een vergrootglas neemt en het licht van een voorwerp valt er doorheen, dan wordt het afgebogen in de richting van het midden van de lens. Een lichtstraal van punt A gaat via de lens naar het oog. Het lijkt nu of hij uit A¹ komt. Een straal uit B lijkt door de afbuiging uit B¹ te komen. Doordat de afstand van A¹ naar B¹ groter is dan van A naar B, zie je het poppetje via de lens groter dan zonder de lens. Daarom heet het een vergrootglas.
We zullen maar niet de lens uit je oog halen, maar met ons vergrootglas doorgaan, bv een bril van minstens +2. Neem een brandende kaars en een wit blad papier of gebruik een witte muur. De kaars zet je op ca. 2,5 m van de muur. Als je nu met de lens vanaf de muur naar de kaars toegaat krijg je op een gegeven moment een scherp beeld van de kaars. Dat is bij deze gegevens op ca 70 cm. Het vlammetje op de muur is dan 0,4 maal zo groot als de echte kaars. Kleiner dus. Ga je nu op 70 cm van de kaars af met je lens, dan wordt het beeld op de muur 2,5 keer zo groot als de vlam. Wel het licht in het vertrek dimmen, anders zie je het niet.