Hoe ervaart een vis een aquarium of een vogel een kooi?

Dieren die al een aantal generaties in gevangenschap zijn geboren, ervaren hun omgeving als hun eigen wereld.
Ze hebben geen vergelijk met een andere situatie.

Bij dieren uit het wild en hierna in een kooi gestopt, zijn en blijven wilde dieren en ook zal de drang naar de vrijheid nooit weg gaan.

Een vogel is in een kleine kooi echt ongelukkig. Een binnenhuisvolière geeft veel meer ruimte al is het niet het grote luchtruim.
Wanneer je twijfelt zou ik i.p.v. een viskom een ruim aquarium aanschaffen. Het is mooier, de leefomgeving is gezonder doordat er meer planten in kunnen, er kan een filtersysteem in e.d.
De meeste vissoorten zijn te weinig gedomesticeerd om ze "huisvis" te kunnen noemen. Ze staan nog te dicht bij hun oorsprong.
Omdat vogels een veel beter beoordeelbaar psychologisch profiel laten zien weten we er veel meer van. (Kijk maar eens naar kanaries in een klein kooitje en vergelijk het gedrag met die in een grote volière zitten.)
Hoe groter de behuizing, hoe beter de lichamelijke conditie is van de dieren. Er is meer ruimte om natuurlijk te kunnen bewegen. Hoewel je vogels ook wel kunt leren in de kamer een rondje te vliegen. Niet alle soorten vogels en vogelsoorten zijn hier geschikt voor (sommige kanaries kunnen het wel, andere schieten enorm in de stress).
Ook kun je een grotere kooi verrijken met meer zitstokken, maar ook met andere manieren om te voeren. In een klein kooitje kun je alleen een zaadbakje kwijt, maar in een volière kun je ook voeder installaties ophangen/neerzetten waarmee een vogel wat moet puzzelen om aan zijn kostje te komen. Een vogel is zeker niet dom: je doet hem een groot plezier met lichamelijke oefening, maar ook met mentale uitdagingen.
Verdiep je in de verschillende vissoorten en vogels. Allen hebben een verschillend karakter/achtergrond.
Over het algemeen geldt dat de meeste dieren in hun eentje niet gelukkig zijn. Ze hebben het liefst een sociaal leven en gezelschap van hun eigen soort.
Zoek een vis/vogel uit die bij je (leefstijl) past of waarvan je zeker weet dat het gelukkig wordt. Verdiep je in de herkomst, voedsel, lichamelijke ziektes en optimale huisvesting.

Toegevoegd na 18 uur:
Als een goudvis dit weet te onthouden is een kommetje m.i. echt onvoldoende. Deze vis is in ieder geval erg slim: hij onthoud dit kunstje langer dan je zou denken:
http://www.youtube.com/watch?v=D4kPZ25IMn0

Een te kleine kooi of een te klein aquarium is inderdaad een probleem aangezien het dier dan geen bewegingsruimte heeft.

Is het aquarium of de kooi groot genoeg dan is er echter geen probleem. Een vogel weet niet wat een gevangenis is en kan de tralies van zijn kooi daar dus niet mee associëren. Het enige wat de tralies of het glas van het aquarium een vogel resp. vis ontneemt is vrijheid (alhoewel je dat ook van een binnenkat en de huismuren zou kunnen zeggen). Gelukkig kennen dieren geen vrijheidsgevoel (de mens is de uitzondering die die regel bevestigt), dus nee dieren voelen zich niet 'gevangen' op voorwaarde dat het verblijf voldoende ruimte biedt.

ik kan een deelantwoord geven op je hoofdvraag, en wel wat betreft inheemse vogels.
Hoe vogels zich gedragen/voelen in gevangenschap, hangt van het soort vogel af.
Uiteraard proberen we de vogel zoveel mogelijk ruimte te geven, en zoveel mogelijk te waarborgen dat hij natuurlijk gedrag van vertonen.
Bij een dier wat niet de mogelijkheid heeft natuurlijk gedrag te vertonen, hoopt de stress en frustratie zich op.
Voor vogels houdt dat iig in, dat ze de mogelijkheid tot vliegen moeten hebben.
Ook moet er ruimte zijn voor een water- of zandbad, en een beschutte rustplaats.
Desalniettemin zijn er vogels die we zo snel mogelijk er weer uit moeten gooien, omdat ze wegkwijnen in gevangenschap, zoals bijvoorbeeld weidevogels.
Ook houtsnippen zijn niet te houden: we noemen ze headbangers......
Nu heb ik het over wilde vogels, maar wil je goed zijn voor een min of meer tamme vogel, dan zijn er zeker paralellen te trekken.

Mijn ervaring is dat een viskom niet ideaal is voor een vis , geef hem wat meer ruimte in een aquarium , ik heb zelf een aquarium van 80 x 40 cm met tropische visjes en daar hebben ze goed de ruimte in , groter mag natuurlijk ook , maar kleiner zou ik zelf nooit aanbevelen. Met vogels in een kooi , neem nooit een vogel uit een buitenvoliere die je thuis in een klein kooitje stopt, dat zal vreselijk zijn voor dit vogeltje , hij is dat niet gewend , maar als je vanuit een huisvoliere een vogeltje in een ruime kooi zet is dat geen probleem, het vogeltje zat al beperkt , dus weet niet beter , neem wel een ruime kooi en kijk hoe de tralies zijn, voor een kanarie mogen de spijltjes verticaal zijn, maar een parkietachtige moet kunnen klimmen en heeft veel gemak bij horizontale spijltjes en zeker parkietachtige kun je vrij mak maken , dan moet je ze wel vanuit het nest van een kweker hebben , dus heel jong, dat ze net bij moedervogel weg kunnen , dat is het mooiste moment om parkietachtigen handtam te maken en dan kun je ze ook los laten vliegen als je thuis bent , denk er dan wel om dat je geen ramen of deuren open zet of doet , want ja dan kiest de parkiet de ruimte en is weg.
Succes met je overweging.