Hoe werkt het mechanisme, dat als de eieren van een legsel gerooft of opgegeten worden, de vogel opnieuw een legsel produceert.

Dat is instinct. Vogels kunnen niet tellen, maar ze weten automatisch hoeveel eieren ze warm kunnen houden. Daarom heeft de ene vogelsoort grotere broedsels dan de andere. Op een half broedsel of legsel broeden heeft weinig zin, dat kost evenveel energie als het bebroeden van een vol nest en het levert maar de helft op.
Het instinct zet de vogel dan aan om meer eieren te leggen, net zolang tot het nest compleet is. De meeste vogels gaan dan pas weer broeden.

Fokkers houden de vogels soms voor de gek met een of meer nep eieren. Dan gaat het dier toch broeden, ondanks dat het maar enkele echte eieren heeft. Dat is om te voorkomen dat de vogel uitgeput raakt door veel eieren te leggen.

(Er zijn uitzonderingen die niet wachten tot het broedsel compleet is, zoals de uil. Die broedt vanaf het 1e ei en legt er dagelijks een ei bij. Daarom zitten in een uilennest ook kuikens in verschillende stadia.)

Dat wordt geregeld door hormonen en in het bijzonder het hormoon dat het produceren van eieren beïnvloed: Het LH (luteïniserend hormoon). Dit hormoon, dat ook bij mensen aanwezig is, stimuleert het aanmaken van eieren.

Het proces wordt gestopt als de vogel ziet dat het legsel compleet is. Kennelijk is er een geheugen aanwezig wat "compleet" betekent, want dat is soortspecifiek.

Als eieren weg worden gehaald, dan wordt het hormoon gestimuleerd en worden nieuwe eieren aangemaakt. Biologen hebben proeven gedaan met nepeieren en als die werden verwisseld met de echte, dan legt de vogel ook geen eieren bij. Het is dus een visuele prikkel die de hormoonspiegels beïnvloed.

Bij het broeden zelf is het hormoon prolactine betrokken. Dat wordt na de leg gestimuleerd zodat de vogel op de eieren blijft zitten.

Toegevoegd na 10 minuten:
In vogels (en in alle gewervelden) is er in de hersenen een orgaan dat de visuele prikkels verwerkt. Bij vogels is ook de daglengte van invloed om eieren te gaan leggen. Door de daglengte (veranderingen) te registereren "weet" een vogel dat het lente is en komt de hormoonproductie ook op gang. Als het legsel niet compleet is ziet de vogel dat op de een of andere manier (niet waarschijnlijk door ze te tellen) dat het legsel niet compleet is.