aan welke criteria moet een protocol voldoen?

Ten eerste moet je de volgorde van stappen (waarnemingen of experimenten) beschrijven, compleet met hun (verwachte) tijdsduur. Je hebt in veel zaken namelijk de maken met doorlooptijd: je kunt pas aan stap 4 beginnen na voltooiing van stap 3. Je moet dus een ingeschat tijdpad opstellen.

Daarnaast moet je keuzes (als -- dan) momenten vastleggen: (wat is nog verantwoord, bij welke waarnemingen stop ik mijn onderzoek en schakel ik professionele hulp in). Maar ook: bij resultaat A ga ik verder op weg B en bij resultaat C ga ik verder op weg D.

vervolgens zul je moeten beschrijven hoe je een aantal zaken veilig (voor de proefpersoon en de onderzoeker/ster) gaat afhandelen.

Verder kan het zijn dat er een aantal feedback momenten (met de begeleider of met de proefpersonen of beide) worden ingebouwd. In de latere fase als je jouw waarnemingen gaat verwerken zul je commentaar van vakgenoten moeten ragen (peer review).

Natuurlijk moet je ook voldoen aan de wet. Je kunt mensen niet straffeloos aan niet aanvaardbare risico' s blootstellen.

Verder moet een protocol (voor vakgenoten en beoordelaars) logisch en goed leesbaar zijn. het moet ook de redenen voor jouw keuzes geven.

Tenslotte voor de presentatie van je protocol/ onderzoek. Dat bestaat minimaal uit de volgende onderdelen:

1 -- doel van je onderzoek (graag met vermelding van je werkhypothese die je gaat testen).
2 -- de proef- of onderzoeksmethodiek en de materialen die je gebruikt, alsmede de proefpersonen en de reden waarom je juist deze proefpersonen hebt gekozen. Eventuele uitleg waarom je voor bepaalde methoden wel of niet hebt gekozen.
3 -- de onbewerkte resultaten/ waarnemingen
4 -- discussie en interpretatie van die waarnemingen of bevindingen
5 -- verantwoording van de bronnen die je hebt geciteerd (literatuurverwijzingen)
6 -- samenvatting (die komt weliswaar aan het begin van je artikel of presentatie maar dit schrijf je als laatste

Als je jouw protocol zo opzet, is het voor anderen:
(a) mogelijk om te controleren of je proefopzet in orde was
(b) mogelijk om te zien of de conclusies die je hebt getrokken gerechtvaardigd waren
(c) mogelijk te controleren welke 'andermans' gegevens je hebt gebruikt (mocht een van die bronnen ernaast blijken te zitten dan ontslaat dat jou van wellicht onjuiste conclusies -- je hebt die bron immers in goed vertrouwen gebruikt).

succes ermee!

Toegevoegd na 1 minuut:
Wat ik nog niet vermeldde: een goed protocol is helemaal onafhankelijk van de tak van wetenschap waarin je werkt!