Hét vraag- en antwoordplatform van Nederland

Wat is het vulmiddel dat gebruikt wordt bij spoorstaven?

Vroeger geleerd op school dat alle materialen uitzetten met de warmte en krimpen door de koude. Als voorbeeld wees men op spoorstaven, de spatie tussen de rails was in de winter merkelijk groter dan in de zomerse hitte. Tegenwoordig smeert men die spaties dicht. Hoe kan dat?

Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
in: Vervoer
1.7K

Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.

Antwoorden (1)

Spoorstaven zetten inderdaad uit bij warmte en krimpen bij kou. Vroeger werd daarom een voeg opengelaten tussen twee stukken spoorstaaf. Die voeg veroorzaakte het bekende 'kedeng-kedeng' van de trein. Bij warm weer werd de voeg vanzelf smaller, bij kou werd de voeg breder.

Een verbetering was de diagonale voeg, in plaats van de simpele dwarse voeg. Die verminderde het 'kedeng-kedeng' aanzienlijk.

Tegenwoordig wordt voegloos spoor gebruikt. Daarbij worden de spoorstaven aan elkaar gelast. Het gaat dus om lasmateriaal (thermiet), en niet om een vulmiddel dat (zoals rubber) kan rekken en krimpen.

Het spoor vormt daardoor één groot geheel.

De uitzetting en inkrimping zorgen nu voor enorme spanningen in de spoorstaven. Vroeger kon de spoorbedding die krachten niet aan, tegenwoordig wel. Dat komt door een beter ballastbed en betere dwarsliggers.

Het antwoord op je vraag is dus dat de voegen niet zomaar worden "dichtgesmeerd", maar dat de spoorstaven aan elkaar worden gelast met een thermietlas. De (gigantische) krachten worden opgevangen door het spoorbed. Heel af en toe gaat dat mis, en spatten de spoorstaven uit hun bedding. Dat noemen we een spoorspatting.

Zie de Bronnen hieronder voor achtergrondinformatie:
--  Een Wikipedia-pagina over voegloos spoor.
--  Een tweede Wikipedia-pagina over spoorspatting, met foto's.
--  Een pagina over Thermietlassen, met heel duidelijke foto's.

Die laatste pagina is van Nico Spilt. Zijn site is een prachtige bron van informatie voor alles wat met het spoor te maken heeft.
 

Toegevoegd na 37 minuten:
 
Spoorstaven worden voorgespannen voordat met thermietlassen wordt begonnen. De voorspanning is zodanig dat de trek- of drukkrachten nul zijn bij een spoortemperatuur van 25 °C (althans, dat is de waarde die in Nederland wordt gebruikt).

Voorbeeld: als er nu (december) een thermietlas zou worden gemaakt, zouden de spoorstaven eerst een stukje worden opgerekt. De opgerekte spoorstaven worden gelast. Na het lassen staat de spoorstaaf dus onder trekspanning.

Wanneer vervolgens de temperatuur stijgt, zet het metaal geleidelijk uit, waardoor de trekspanning steeds minder wordt. Bij 25 °C is de trekspanning nul. Wordt het warmer dan 25 °C, dan ontstaat binnen de spoorstaaf een drukspanning.
 
(Lees meer...)
Cryofiel
9 jaar geleden
Poet
9 jaar geleden
+
Cryofiel
9 jaar geleden
Dank. Ik heb overigens een toevoeging geschreven met daarin de normtemperatuur van 25 °C. Toen ik mijn oorspronkelijke antwoord schreef, wist ik nog wel dát er zo'n normtemperatuur was, maar ik wist niet meer wélke temperatuur dat was. Jouw (inmiddels verwijderde) antwoord bevatte de 25 °C, dus die heb ik nu maar aan mijn antwoord toegevoegd, met een uitleg van wat dat inhoudt. Hierdoor is "mijn" antwoord dus feitelijk jouw&mijn antwoord geworden, waarvoor dank.

Weet jij het beter..?

Het is niet mogelijk om je eigen vraag te beantwoorden Je mag slechts 1 keer antwoord geven op een vraag Je hebt vandaag al antwoorden gegeven. Morgen mag je opnieuw maximaal antwoorden geven.

0 / 2500
Gekozen afbeelding