Hét vraag- en antwoordplatform van Nederland

Heeft een abdis ook de rang van bisschop?

Ik zocht het verschil op tussen klooster en abdij. Ik heb begrepen dat de eerste vorm onderdanig vereist is aan de plaatselijke bisschop. Maar dat de abt, de verantwoordelijke voor een abdij, dezelfde rang heeft als een bisschop. Maar hoe zit het dan met een abdis. Hoe zit deze hiërarchische band? Wordt de abt (abdis) ook geregeld opnieuw gekozen? Wat dan met de rang (bisschop) voor de abt die werd afgestemd?

8 jaar geleden
in: Religie
2.7K
erotisi
8 jaar geleden
Een abt kan een gemijterde of een niet-gemijterde abt zijn. In het eerste geval wordt hij kerkrechtelijk op hetzelfde niveau gezien als een bisschop en heeft de jurisdictie over de abdij, zoals een bisschop over een bisdom. Er is dan sprake van een zogenaamde exempte abdij. In vroeger tijden was het mogelijk dat een exempte abt de lagere wijdingen tot en met het subdiaconaat toediende aan de geestelijken in zijn machtsgebied, na het afschaffen van deze lagere wijdingen is dit alleen nog mogelijk door een bisschop. Broeders (niet-priesters) en paters (priesters), krijgen hun taak van hun overste, die hen eventueel ter beschikking kan stellen van de plaatselijke bisschop om in zijn bisdom een taak op zich te nemen.
erotisi
8 jaar geleden
Binnen de Katholieke Kerk wordt verder onderscheid gemaakt tussen kloosterorden (in engere zin) en congregaties (kloosterorden in ruimere zin): een orde is een gemeenschap van reguliere geestelijken (kloosterlingen) die plechtige geloften hebben afgelegd, meestal gesticht vóór ongeveer 1550
een congregatie is een dergelijke gemeenschap van kloosterlingen die een eenvoudige gelofte hebben afgelegd, meestal gesticht na ongeveer 1550
Leden van een kloosterorde hebben, in tegenstelling tot leden van een congregatie, een strengere clausuur en behouden geen persoonlijke bezittingen wanneer ze intreden. Bij een congregatie worden er enkel eenvoudige (tijdelijke of eeuwige) geloften afgelegd. Kloosterorden staan niet onder het gezag van de bisschoppelijke hiërarchie maar staan onder het directe gezag van de paus.
erotisi
8 jaar geleden
Een abdij is een mannen- of vrouwenklooster van een contemplatieve (beschouwende) kloosterorde, aan het hoofd staat een abt of abdis. Hiermee verschilt ze van een gewoon klooster, dat een overste kent. De gemijterde abt stond in rang gelijk aan de suffragane bisschop, omdat ze de leiding hadden over hun klooster, wat als hun bisdom werd gezien. De abdis is altijd ongemijterd, (i.e. vrouwelijke abt). Een suffragaanbisschop is een rooms-katholieke bisschop wiens (aarts)bisdom suffragaan is aan het aartsbisdom dat aan het hoofd staat van de kerkprovincie.
colombo100
8 jaar geleden
Maar wanneer is een abt gemijterd en wanneer niet? De abdis is nooit gemijterd, maar draagt ze de bisschopsstaf, met de krul naar binnen gericht?
erotisi
8 jaar geleden
Volgens mij krijgt ze dus ook nooit een staf omdat die hoort bij het gemijterd zijn. De vraag wanneer een abt gemijterd is en wanneer niet, weet ik helaas (nog) niet te beantwoorden, al zou ik dat ook wel graag willen weten. "Bij de zegening ontvangt de nieuwe abt een ring, die aan de rechter ringvinger wordt gedragen. Betreft het een gemijterde abt, dan ontvangt deze ook een staf en een mijter. Deze zal hij slechts dragen in hoogtijdagen."
https://nl.wikipedia.org/wiki/Abt_(abdij) Een ring zal ze, de abdis, dus kunnen dragen, al ben ik ook daar niet 100% zeker van
Computoon
8 jaar geleden
Wat betreft de pontificalia (mijter, staf, borstkruis, ring, paarse pileolus) helpt het Motu proprio "Pontificalia insignia" van 21-06-1968 ons wellicht verder. Heb geen Nederlandse vertaling ervan gevonden, wel een Duitse. . "In Ausführung des Willens des Konzils verfügen Wir daher aus eigenem Antrieb und auf Grund sicherer Erkenntnis folgendes: 1. Entsprechend dem, was in Art, 130 der Konstitution über die heilige Liturgie festgelegt ist, ordnen Wir an, dass in Zukunft außer den Bischöfen nur noch folgende Prälaten, welche die Bischofswürde nicht besitzen, sich aber wirklicher Jurisdiktion erfreuen, die Pontifikalinsignien gebrauchen dürfen: (...) b) die Äbte und Prälaten, die Jurisdiktion in einem von einer Diözese getrennten Gebiet haben (vgl. CIC can. 319 § 1; can. 325); (...) d) die regierenden Äbte nach Empfang der Abtweihe (can, 625). 2. Die Pontifikalinsignien dürfen mit Ausnahme von Thron und Stab gebrauchen, auch wenn sie die Bischofswürde nicht besitzen: (...) 3. Die in Nr. 1 und Nr. 2 genannten Prälaten erfreuen sich der erwähnten Rechte jedoch nur in dem eigenen Territorium und während der Dauer des Amtes. Die Abtprimasse und die Generaläbte der monastischen Kongregationen können während der Dauer ihres Amtes die Pontifikalinsignien in allen Klöstern ihres Ordens oder ihrer Kongregation gebrauchen. Die anderen regierenden Äbte besitzen dieses Recht in jedem Kloster ihres Ordens, jedoch nur mit Zustimmung des Abtes oder Konventualpriors des Klosters. 4. Benedizierte regierende Äbte, nachdem sie die Leitung verloren haben, und Titularäbte können die Pontifikalinsignien in jedem Kloster ihres Ordens oder ihrer Kongregation gebrauchen, jedoch nur mit Zustimmung des Abtes oder Konventualpriors des Klosters. 5. Prälaten ohne Bischofswürde, die vor Erlass dieses Schreibens ernannt wurden, behalten die Privilegien, die ihnen auf Grund irgendeines Rechtes entweder persönlich oder kollegial bezüglich bestimmter Pontifikalinsignien verliehen sind und deren sie sich erfreuen. Nach Maßgabe des Rechtes können sie jedoch freiwillig auf diese Privilegien verzichten. 6. (...) 7. Was hier von den Prälaten gesagt ist, gilt auch für Geistliche, die auf Grund ihres Rechtstitels die Pontifikalinsignien gebrauchen. (...)

Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.

Het beste antwoord

Een abt en abdis hebben bestuursmacht over een abdij, zoals de diocesane bisschop het heeft over het bisdom.

Met de woorden van het kerkelijk wetboek (CIC 370): "Een territoriale prelatuur of een territoriale abdij is een bepaald deel van het Volk Gods, territoriaal omschreven, waarover de zorg, wegens bijzondere omstandigheden, toevertrouwd wordt aan een Prelaat of Abt die het, op de wijze van een diocesane Bisschop, als diens eigen herder bestuurt".


De diocesane bisschop heeft dus "bestuurlijk" niets te zeggen over een abdij. Wel over een "gewoon" klooster.

Bevoegdheid om priesters te wijden, heeft de abt niet, hij is immers geen bisschop.

Verschil is wel dat de abt van een abdij wel een mijter mag dragen en een abdis van een abdij niet.

Een abt en een abdis worden gezegend, door de diocesane bisschop.

Toegevoegd na 11 minuten:
Dus als je de bestuursmacht bedoelt: ja, die is gelijk voor de abt of abdis van een abdij.

Ze worden gekozen door de kloosterlingen van de desbetreffende abdij voor bepaalde of onbepaalde duur.
(Lees meer...)
Computoon
8 jaar geleden
erotisi
8 jaar geleden
Toch kunnen abdissen geen gemijterde abdis worden en daardoor kunnen zij kerkrechterlijk niet gelijkgesteld zijn aan de bisschop, wat betreft hun wijdingsmogelijkheden. Aangezien die bevoegdheden slechts golden voor de lagere wijdingen en deze die niet meer gedaan worden vervalt wat dat betreft de gelijkheid. Een abt kan een gemijterde of een niet-gemijterde abt zijn. HEt antwoord op de vraag zelf is dus dat een abdis niet gelijk in rang is aan een bisschop, nooit dus, maar een gemijterde abt in zekere zin wel, maar omdat de lagere wijdingen niet meer worden gedaan, is de gelijkheid in rang heden ten dage ver te zoeken.
Computoon
8 jaar geleden
Kloosterorden/congregaties vallen onder het gezag van de diocesane bisschop, tenzij ze exempt zijn: "Vrijstelling van onderwerping van een kloosterinstelling aan het gezag van de plaatselijke bisschop. Wel blijft de onderwerping van het hoogste kerkelijke gezag van de paus. Kloosterinstellingen die exemptie genieten worden orden of congregaties van pauselijk recht genoemd. Deze vrijstelling geldt enkel voor het interne bestuur, niet voor datgene wat betrekking heeft op de zielzorg, de uitoefening van de openbare eredienst en andere werken van apostolaat."
Computoon
8 jaar geleden
Erotisi: ik heb het over het bestuur. Daarin zijn abt en abdis gelijk aan de diocesane bisschop voor "hun" abdij. Ook een abt kan geen priesters wijden, hij is immers geen bisschop. Een abdis mag geen mijter dragen (schreef ik ook in mijn antwoord) maar dat is een uiterlijk teken. In het verleden is dat ook wel eens anders geweest.
erotisi
8 jaar geleden
Ik had er overeen gelezen wat betreft de mijter van de abdis. Maar het staat er allen niet zo expliciet als antwoord op de vraag, dat ze dus niet gelijk in rang kunnen zijn:
"Een abt kan een gemijterde of een niet-gemijterde abt zijn. In het eerste geval wordt hij kerkrechtelijk op hetzelfde niveau gezien als een bisschop en heeft de jurisdictie over de abdij, zoals een bisschop over een bisdom. Er is dan sprake van een zogenaamde exempte abdij."
https://nl.wikipedia.org/wiki/Abt_(abdij) Ik twijfel nog wel of een gemijterde abt niet meer is dan een uiterlijk teken. Hij heeft namelijk niet alleen het bestuur van de abdij maar ook de jurisdictie over de abdij.
Ik kan daar niet zo 123 wat over vinden, maar mij lijkt wel dat dat wat verder gaat dan bestuur. Zo vraag ik me bijv. af bij wie een monnik moet zijn als hij wil uittreden terwijl hij zijn eeuwige geloften heeft gedaan. Dat zijn zaken die niet onder het bestuur vallen maar onder jurisdictie. En als dat zo is moet die monnik igv van een gemijterde abt bij zijn abt zijn (voor eventuele nietigverklaring) maar is zijn abt niet gemijterd dan bij de bisschop (??).
Dit is natuurlijk maar een voorbeeld. Want het zou goed kunnen dat voor nietigverklaringen ed je altijd bij de paus moet zijn. Maar het gaat om het verschil tussen bestuur en jurisdictie en een ge- en ongemijterde abt.
Computoon
8 jaar geleden
Wat betreft het uittreden van een monnik zegt het kerkelijk wetboek (can. 691):
1 De geprofeste met geloften voor het leven mag het indult om uit het instituut te treden niet vragen, tenzij om zeer ernstige redenen die hij voor de Heer overwogen heeft; hij dient zijn verzoek te richten aan de hoogste Bestuurder van het instituut, die dit samen met zijn eigen oordeel en dat van zijn raad aan de bevoegde overheid dient over te brengen.
2 Dit indult is in instituten van pauselijk recht voorbehouden aan de Apostolische Stoel, maar in instituten van diocesaan recht kan dit ook verlenen de Bisschop van het bisdom waarin het huis gelegen is waartoe het lid behoort."
erotisi
8 jaar geleden
'hoogste Bestuurder van het instituut' dat klinkt als de paus. Het lijkt er dus op dat voor een abdij/orde je naar de Paus kunt en voor een congregatie/klooster naar de plaatselijke bisschop. Enfin de eeuwige geloften lijken voor bepaling van jurisdictie voor gemijterde abten dan geen duidelijkheid te brengen?!
Computoon
8 jaar geleden
Misschien helpt can 129 ons nog iets verder, wat dit betreft: Can. 129:
1. Tot bestuursmacht die krachtens goddelijke instelling in de Kerk bestaat en die ook jurisdictiemacht genoemd wordt, zijn volgens de voorschriften van het recht bekwaam zij die een heilige wijding ontvangen hebben.
2. In de uitoefening van deze macht kunnen christengelovigen-leken meewerken volgens het recht." Daarnaast spreekt can. 131 over "gewone bestuursmacht": "... is die welke van rechtswege aan een ambt verbonden is (...) Hoofdstuk VIII van de Codex Iuris Canonici gaat zeer uitvoerig in op de bestuursmacht maar m.i. is bij de bestuursmacht van de abt of abdis sprake van can. 131. Het gaat om bestuursmacht die uitgeoefend wordt voor "het inwendig rechtsbereik" (waar can. 130 over spreekt)

Andere antwoorden (1)

Een abdis is een vrouw en zal dus nooit een geestelijk ambt bekleden, dat is voorbehouden aan mannen.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
8 jaar geleden
erotisi
8 jaar geleden
Zeg nooit nooit, het lijkt me zelfs mogelijk dat bijv. in de Anglicaanse kerk een abdis dat wel mag. Sterker nog, volgens mij is recentelijk nog een vrouw tot bisschop gewijd. Maar ik begrijp dat je de katholieke kerk RKK bedoelt. Hoewel ik het daar niet verwacht kun je dat natuurlijk nooit zeker weten.
Computoon
8 jaar geleden
In de katholieke Kerk is nog nooit een vrouw gewijd (en dit zal ook nooit gebeuren...) Een abt kan gewijd zijn (maar dat heeft niet met zijn ambt van abt te maken maar omdat hij priester is), een abdis nooit. Maar als alle monniken van de abdij leken (ofwel niet-gewijden) zijn, dan de abt ook.
Verwijderde gebruiker
8 jaar geleden
@Computoon het lijkt me gewaagd om (buiten de natuurwetenschappen) uitspraken te doen als 'dit zal nooit gebeuren'. Onverwachte ontwikkelingen kun je nooit uitsluiten en sociale processen kunnen zeer merkwaardige wendingen nemen. Zelfs binnen de natuurwetenschappen zijn mensen met zulke uitspraken de bietenbrug op gegaan, zoals een Franse filosoof die rond 1825 voorspelde dat wij mensen nooit iets te weten zouden komen over de omstandigheden op de andere planeten.

Weet jij het beter..?

Het is niet mogelijk om je eigen vraag te beantwoorden Je mag slechts 1 keer antwoord geven op een vraag Je hebt vandaag al antwoorden gegeven. Morgen mag je opnieuw maximaal antwoorden geven.

0 / 2500
Gekozen afbeelding