als ik zondag 30 september een wasmachine bestel wordt deze na 1 oktober geleverd. Ik betaal pas bij aflevering. Betaal ik dan 19 of 21 % BTW?

+

"BW 3:90 1. De levering vereist voor de overdracht van roerende zaken, niet-registergoederen, die in de macht van de vervreemder zijn, geschiedt door aan de verkrijger het bezit der zaak te verschaffen. " Als de machine door toedoen van de winkelier in het bezit is gekomen van de klant, is hij geleverd. Of de machine nu thuis wordt gebracht of dat hij 'm uit de winkel meeneemt, maakt geen verschil.

Maakt dit uit voor de bepaling "U past het nieuwe 21%-tarief toe voor goederen en diensten die u levert vanaf 1 oktober" (zin overgenomen van de site van de Belastingdienst. Ik zou zellf zeggen 'diensten die u verricht' maar kennelijk worden diensten ook 'geleverd'. )

De instructie van de Belastingdienst is van toepassing op de ondernemer, niet voor de particulier, die geen ondernemer is.
Van de vergoeding die de ondernemer bij verkoop aan particulieren ontvangt moet hij bij levering na 30 september 21/121 ofwel 6/106 aangeven en afdragen.
Ook als hij geen factuur heeft uitgereikt.
M.i. ook als hij op zijn factuur 19% btw heeft vermeld.

Je schrijft:
"M.i. ook als hij op zijn factuur 19% btw heeft vermeld." Dat klopt ook volgens hetgeen ik vond op de site van een adviseur: "Indien het toch fout gaat (...) moeten ondernemers het verschil tussen 19% en 21% alsnog betalen aan de fiscus middels de eerst volgende BTW aangifte." Dat is dan een fout die de ondernemer geld kost (als hij niet alsnog gebruik maakt van zijn wettelijk recht om het BTW- verschil in rekening te brengen.) Om administratieve controleberekeningen mogelijk te maken is het zaak dat de ondernemer dit soort fouten goed documenteert, anders wordt het 'een rotzooi'.

"Wet op de Omzetbelasting-1968: Artikel 52 Hij die ingevolge een vóór de inwerkingtreding van een wijziging in de wetgeving inzake omzetbelasting gesloten overeenkomst verplicht is goederen te leveren of een dienst te verlenen, is bevoegd hetgeen met betrekking tot die goederen of die dienst wegens omzetbelasting meer is gevorderd dan vóór de inwerkingtreding van die wijziging had kunnen geschieden, terug te vorderen van degene aan wie hij de goederen moet leveren of de dienst moet verlenen. Hiermede strijdige bedingen zijn nietig." Als de BTW wordt verhoogd als al een prijsafspraak is gemaakt inclusief BTW en je levert pas na de BTW verhoging, dan mag die verhoogde BTW dus doorberekend worden aan de klant.

Als je toch volgens dezelfde prijsafspraak wilt leveren - wat wettelijk niet verplicht is - zul je dus op de prijs exclusief BTW een wijziging moeten aanbrengen (ofwel kosten voor eigen rekening moeten nemen bij een stijging van het BTW-percentage.) Dit staat geheel los van een factuur die -inderdaad- aan een consument niet hoeft te worden uitgereikt.

Afspraak is afspraak.
De leverancier hoeft de btw verhoging niet door te berekenen. Dus hij mag voor levering na 30 september leveren voor dezelfde prijs als daarvoor. Bovendien kan de koper nog afdingen en in overleg een andere dus lagere prijs overeenkomen dan in september gold. Dank voor je bevestiging: dus dan neemt de leverancier de minderopbrengst op de koop toe.

Wat ik zei: hij hoeft de BTW-verhoging niet door te berekenen maar hij mag het wettelijk wel. Als de winkelier de verhoging wil ontvangen dan kan de klant de winkelier op basis van de prijsafspraak (waarbij was uitgegaan van het lagere BTW-tarief) wettelijk niet dwingen om het product voor de destijds afgesproken prijs te leveren. En kan de klant de leverancier dus niet verplichten met de minderopbrengst genoegen te nemen. Ik denk dat nogal wat leveranciers echter eieren (of andere producten) voor hun geld zullen kiezen deze laatste maanden. Helemaal geen omzet is slechter dan minder omzet.

Het lijkt me juist een artikel dat uitgerekend gebruikt kan worden richting particulieren. ("Een verhoging van de prijs als gevolg van een wetswijziging kan gewoon worden doorberekend" (en geeft geen reden tot ontbinding van de overeenkomst.) Voor de ondernemer maakt de stijging van het BTW-percentage in principe niets uit; de voorheffing kan hij in mindering blijven brengen en de BTW uit de verkoopprijzen moet hij afdragen. Dat die nu wat hoger is geworden, verandert niets aan dat systeem. Dat het commercieel wat gevoeliger ligt, weet ik ook wel...

Juist voor consumenten maakt een BTW-stijging iets uit. Als de winkelier het bedrag excl. BTW niet verandert -en dat hoeft hij uiteraard niet - dan verandert het bedrag dat de consument moet betalen. Kortom: het artikel wordt (iets) duurder. Het vermelde artikel kan de ondernemer gebruiken als een consument verhaal gaat halen bij de ondernemer: 'We hadden (vóór oktober) bedrag X afgesproken en nu vraag je (bij de levering in oktober) bedrag Y'
Maar het recht van een ondernemer ('is bevoegd') om zo'n BTW-stijging door te berekenen, aan wie dan ook, is met dit artikel wettelijk vastgelegd. Je kunt er de ondernemer niet voor aanklagen als hij dit doet. Voor een BTW-plichtige ondernemer is de BTW echter geen kostenpost.

Als je als particuliere koper (in tijden van een btw-wijziging) met de verkoper afspreekt dat de prijs bij levering na 30 september niet wijzigt dan heeft die koper geen last van de btw-verhoging.
Immers de ondernemer is niet verplicht om de btw-verhoging door te berekenen; hij heeft de vrijheid om daarvan af te zien.

Inderdaad, die vrijheid heeft hij maar dan gaat het wel ten koste van zijn eigen omzet. Hij moet immers wel rekening houden met het juiste BTW-percentage, daar kan hij niet onderuit. Het niet doorrekenen van een BTW-verhoging is in feite diefstal uit de eigen portemonnee van de ondernemer en kan dus niet al te lang duren, daarmee doet hij zichzelf te kort. Zijn omzet gaat naar beneden en, bij gelijkblijvende kosten, daardoor ook zijn resultaat.
Het zal nog wel enkele maanden duren voor de gevolgen van de BTW-wijziging gestabiliseerd zijn. Je hebt bijv. ook het probleem van de 'psychologische prijzen' als euro 9,99, die nu niet meer kloppen.

Computoon, de vraag is van een particulier die bij een ondernemer wil gaan kopen. Dan is het m.i. beter om bij de beantwoording je in te leven in de positie van een particulier en niet om vanuit het perspectief van de ondernemer te reageren. De zienswijze dat de ondernemer door de verkoopprijs niet te verhogen zich schuldig maakt aan diefstal uit eigen portemonnee lijkt me niet juist en versimpelt zijn keuzeprobleem. Voorbeelden:
Twee nabijgelegen winkels verkopen beide in september hetzelfde type wasmachine voor € 599. De ene verhoogt wegens de btw-verhoging van 19 naar 21 % de prijs (voor levering na september oktober) van € 599 tot afgerond € 609. De brutowinst per stuk in september en oktober blijft daardoor € 503,36 dus even hoog. Hij verkoopt er nu 10 per maand. De andere winkel blijft de wasmachine voor € 599 verkopen. Hierdoor gaat zijn netto verkoopprijs omlaag van € 503,36 naar € 495,04 ofwel met € 8,32 per stuk.
Hij verkoopt echter door de prijs te handhaven (en consumenten kunnen vergelijken en rekenen!) er veel meer: 30 per maand.
Hij maakt een hogere omzet en kan bij de importeur of groothandel een lagere inkoopprijs of hogere korting bedingen.
Degene die de prijs handhaaft speelt m.i. beter in op de markt en is een betere koopman. Behalve naar de prijs per stuk, moet je dus ook naar andere factoren kijken.

Reagerend op je laatste zin: zeker, maar dan halen we er in de reacties zaken bij die geen relatie hebben met het uitgangspunt van de vraag (de BTW) en maken we er een bedrijfseconomisch/commercieel vraagstuk van. Kennelijk leeft de kwestie wel op dit moment (en heeft onze vraagsteller inmiddels zijn wasmachine besteld.) En ik blijf erbij: als een ondernemer uit eigen zak iets betaalt wat hij niet hoeft te betalen, dan doet hij zichzelf te kort, maar soms moet je een klein verlies nemen om een grotere omzet te behalen; de kost gaat voor de baat uit, zullen we maar zeggen. Natuurlijk wordt de verkoopprijs niet alleen door de BTW bepaald, die is er maar een klein onderdeel van. Je kijkt natuurlijk ook naar wat 'de concurrentie' doet. En als je scherper kunt inkopen dan je collega, dan kan er ook aan de verkoopkant wat meer toegegeven worden. Maar met de BTW-wijziging heeft iedere ondernemer te maken. En tot slot: ja, het uitgangspunt was de vraag van een particulier die bij een ondernemer wat wilde gaan kopen. En als je terugkijkt naar mijn antwoord, zie je dat ik dat ook gegeven heb. De rest is reactie op reactie. Eén ding is zeker: in de prijs die hij betaalt moet 21% btw zitten maar de vraag is nog steeds of hij straks een hogere prijs betaalt dan hij betaald zou hebben wanneer hij zijn machine in september gekocht had en geleverd kreeg - of niet. Dat hangt van de ondernemer af maar dat gaat ons weer niets aan :-) En daar laat ik het bij.

Kortom
Van de koopprijs bij aflevering na 30 september dient 21 % btw te worden afgedragen. Of daardoor de op 30 september afgesproken prijs hoger wordt (door aflevering in oktober), hangt er van af wat en hoe de koper met de verkoper overeen is gekomen.

Datum van levering/diensten is bepalend.

@Paca, maar ik heb al een nota van een postordermaatschappij voor een goed dat volgende week wordt geleverd. Ik heb nog niet betaald. Hoe zit dat dan?

Dat kan ik me haast niet voor stellen ivm. Ik heb een onbetaalde factuur
Nu op 19% maar dan (stel ik betaal hem vandaag)
Moeten ze me dus een nieuwe factuur maken met 21% btw of het verschil daar van dus?

Je moet kijken naar de maand van levering. Het betaalmoment van de factuur is niet van belang (althans: niet voor de BTW, wel voor de leverancier uiteraard, die ziet zijn geld graag zo vlug mogelijk.) Levering in oktober (of later) -> op factuur moet 21% zijn vermeld. Als factuur vóór 1 oktober is aangemaakt mag er nog 19% op staan, maar dan dient de 2% BTW alsnog te worden nagefactureerd zodat per saldo het percentage 21% is. Het is ook toegestaan 'gewoon' 21% te vermelden op een nota in september als de levering in oktober plaatsvindt. Levering in september (of eerder) - factuur volgt in oktober (of later): op factuur moet 19% zijn vermeld. Factuur heeft factuurdatum in september en heeft 19% btw, levering was ook in september. Er zit echter een fout in de factuur die met een creditnota met een datum in oktober wordt verholpen: de correctie moet plaatsvinden met 19% btw.

Btw hoeft niet op een factuur van verkoop aan een particulier (= niet ondernemer) te staan. Er hoeft in dat geval zelfs geen factuur te worden uitgereikt (uitgeschreven). De particulier kan ook niets doen met btw oftewel omzetbelasting 1968.

Klopt allemaal maar de consument betaalt wel de prijs inclusief BTW, ook al zit die BTW 'onzichtbaar verpakt' in het bedrag dat de consument betaalt. En bij het bepalen van die prijs inclusief BTW moet de ondernemer uitgaan van het juiste BTW percentage en dat juiste percentage wordt weer bepaald aan de hand van het percentage dat geldig is wanneer de levering plaatsvindt. En dan zijn we weer terug op ons uitgangspunt.

Bij de bepaling van de prijs zijn tal van andere factoren van belang dan alleen de btw.
Dat een ondernemer bij de prijsbepaling bij verkoop aan een particulier uitsluitend zou uit dienen te gaan van het juiste BTW-percentage is m.i. een voor discussie vatbare zienswijze en geen verplichting.