wat is een blue moon (blauwe maan)?

Soms vertoont de maan ook werkelijk een blauwe kleur. Door stofstormen, bosbranden en vulkaanuitbarstingen kunnen er grote hoeveelheden roet, asdeeltjes en andere verontreinigingen in de atmosfeer terechtkomen. Mits de deeltjes de juiste afmetingen hebben, verstrooien ze de rode en gele kleuren in het licht van de zon (wit zonlicht is opgebouwd uit de kleuren van de regenboog).

Het blauwe licht wordt grotendeels ongemoeid gelaten, waardoor het schijnsel van de maan, dat niets anders is dan gereflecteerd zonlicht, een blauwachtige tint aanneemt. Berichten over echte blauwe manen (en zelfs blauwe zonnen) duiken vaak op na hevige vulkaanuitbarstingen, bijvoorbeeld na de eruptie van de Krakatau in 1883 en de Pina Tubo in 1991.

Kleine waterdruppeltjes in de dampkring hebben hetzelfde effect en kunnen onder heiige weersomstandigheden de maan ook wel eens blauw kleuren. Erg vaak gebeurt dit niet, waardoor de blauwe maan van oudsher geassocieerd werd met iets zeldzaams of uitzonderlijks.

De betekenis van blauwe maan als de tweede volle maand in een maand is van veel recentere datum. Voor het eerst dook die omschrijving op in de jaren veertig van de vorige eeuw in het Amerikaanse maandblad Sky & Telescope. Het tijdschrift baseerde zich daarbij op de Maine Farmer's Almanac uit 1937. Deze definitie raakte ingeburgerd en kwam in 1986 zelfs terecht in een vraag van het spelletje Trivial Pursuit.

Onterecht zoals achteraf bleek, want in 1999 nam Sky & Telescope de oorsprong van de blauwe maan opnieuw onder de loep. Bestudering van tientallen exemplaren van de Maine Farmer's Almanac over de periode 1819–1962 leverde meer dan een dozijn meldingen van blauwe manen op die niet samenvielen met de tweede volle maan van de maan.

Volgens de almanak is er namelijk alleen sprake van een blauwe maan als er vier in plaats van drie volle manen in een seizoen vallen. Na het overlijden van de oorspronkelijke samenstellers van de Farmers Almanac ging deze betekenis echter