Hét vraag- en antwoordplatform van Nederland

Vanaf wanneer zijn vlamingen franse woorden nederlands gaan uitspreken en waarom?

Neem het woordje 'dossier' de Nederlanders spreken het op z'n Frans uit en de Vlamingen op z'n Nederlands. Doen de Vlamingen dat om zich af te zetten tegen de Franse taal? Zo ja waarom en sinds wanneer?

Of is het een beetje een cultuur van de Vlamingen, in die zin dat ze ook Engelse woorden (die opgenomen zijn in de nationale taal) op z'n Nederlands uitspreken?

8 jaar geleden
in: Taal
1.5K
Verwijderde gebruiker
8 jaar geleden
Denk dat dossier een uitzondering is, want de meeste Franse woorden zullen Vlamingen eerder op z'n frans uitspreken terwijl Nederlanders deze vernederlandsen.

Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.

Antwoorden (1)

Een antipathie tegen het vroeger in de wat hogere kringen zwaar overheersende Frans zal hier denk ik inderdaad niet vreemd aan zijn. Dat heb ik hopelijk juist aangevoeld in mijn werkkring bij onze charmante zuiderburen.

Ik vermoed dat de kiem voor de taalstrijd in het algemeen gezaaid kan zijn al ruim vóór de afscheiding van de noordelijke nederlanden in 1830:
“Om de verfransing, die door het Franse regime versneld was, tegen te gaan, werd het Nederlands met het Koninklijk Besluit van 1 oktober 1814 ook in het Zuiden de officiële taal. Voor de Fransgezinden was het een minderwaardige taal, terwijl het voor het dialectsprekende volk zogenaamd een vreemde taal was. In de eerste jaren daarna zou de versterking van de Nederlandse taal zonder dwang plaatsvinden, maar op 15 september 1819 werd het taalbesluit uitgevaardigd dat bepaalde dat na een overgangsperiode van drie jaar het Nederlands de enige taal voor bestuur en rechtspraak zou worden in al de door voornamelijk Nederlandstaligen bewoonde provincies Limburg, Antwerpen en Oost- en West-Vlaanderen. In 1822 werden hier de arrondissementen Brussel en Leuven aan toegevoegd. Dit was natuurlijk tegen de zin van de rijke voornamelijk Franstalige burgerij.
De steun die Willem I aanvankelijk in het Zuiden had, kwam voornamelijk uit de op economische ontwikkeling georiënteerde Franstalige, gematigd liberale hoek, waar men zich kon vinden in de gevolgde kerkpolitiek. Door de taaldwang wist hij echter ook deze groep van zich te vervreemden. De verfranste ambtenarij en burgerij reageerden scherp tegen de verplichte vernederlandsing van het leger, het gerecht, het bestuur en het onderwijs. Het bleek een van de belangrijke grieven in de petitiebeweging van 1828 en vooral 1829. In juni 1830 werden de taalbesluiten dan ook teruggedraaid.”

De onderscheidende zgn. “spellinguitspraak” is voor een aantal woorden misschien pas later in zwang gekomen, toen het Nederlands meer status kreeg en de Vlamingen zich zo konden afzetten tegen de voorheen overheersende Franssprekende hogere kringen. Maar dat is slechts een vermoeden van mij.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Spellinguitspraak#Leenwoorden
(Lees meer...)
8 jaar geleden
Bordensteker
8 jaar geleden
Ik ben te rade gegaan bij iemand die het beter dan ik kan weten. En die schrijft dat er nóg een belangrijke factor is:
“Toen men ook in Vlaanderen ging ijveren voor het invoeren van de standaardtaal ging men – bij gebrek daaraan – leentjebuur spelen bij de Nederlanders, die met hun gekende flair veel woorden uit het Frans hadden overgenomen, en de originele uitspraak probeerden te benaderen. Ik heb die invoering van het ABN in de jaren 1960 volop als kind en tiener meegemaakt – al was die al veel vroeger bezig – en dat ging niet zonder slag of stoot. Met name de uitspraak van woorden als dossier vormden een hindernis. De Vlamingen kenden wel de correcte Franse uitspraak (ongeveer dos-jee), maar de manier waarop de Nederlanders die uitspraak naar hun hand zetten (dosjee) met de sj-klank in het midden was voor veel Vlamingen waarschijnlijk een stap te ver. Vandaar naar een uitspraak dossier was dus niet uit te sluiten. Een ander vergelijkbaar geval waren de Vlaamse en Nederlandse woorden voor tweedehandswagen: de Nederlanders zeiden occasion, en wij Vlamingen kregen te horen dat dit de correcte uitspraak was (met de neusklank op het einde) en dat we af moesten van het verderfelijke occasie. Nu was ook dat niet bepaald aantrekkelijk, maar het Nederlandse occasion werd als ronduit belachelijk beschouwd. Occasie was trouwens niet meer of niet minder dan de vernederlandsing van al die Franse woorden op –ion, waarvan de meeste wél op –ie eindigden in het ABN.
Overigens was het Frans eerder al doorgedrongen in de vele dialecten langs de grensstreek: wij zegden pertang wat het dialectwoord was voor pourtant; nochtans kenden we de meesten de oorsprong van woorden als pertang niet. En dan is er nog dat intrigerende verschijnsel van de purismen, dat er wel duidelijk op wijst dat de bewust (geworden) Vlamingen het liefst een taal zonder Franse invloed wilden: duimspijker (voor punaise); regenscherm (voor paraplu) en meer van die al dan niet op het Duits geïnspireerde voorbeelden. Die woorden drongen dan weer niet door in Nederland, en zorgden daar voor de nodige hilariteit.”

Een nieuwe taalimpuls kwam er nog toen de populaire commerciële TV-zender VTM op de buis kwam. Vanaf dat moment hadden de Vlamingen die op zoek waren naar prettige ontspanning niet langer de Nederlandse zenders nodig die toen al een 15-tal jaren over de kabel verdeeld werden. Met de nodige gevolgen voor de Vlaamse variant van het Nederlands.

Weet jij het beter..?

Het is niet mogelijk om je eigen vraag te beantwoorden Je mag slechts 1 keer antwoord geven op een vraag Je hebt vandaag al antwoorden gegeven. Morgen mag je opnieuw maximaal antwoorden geven.

0 / 2500
Gekozen afbeelding