Hét vraag- en antwoordplatform van Nederland

Kan een partij met 100 zetels de hele grondwet omgooien en van Nederland een dictatuur maken?

Stel dat BIJVOORBEELD Rutte vermoord zou worden, net als Fortuijn overkwam, en de VVD haalt hierna 100 zetels (niet heel waarschijnlijk: zowel in de 1e als in de 2e Kamer), kan die partij dan alles doen wat het wil doen?

Toegevoegd na 4 minuten:
(Bij de 1e Kamer 50 zetels)

In plaats van Rutte en de VVD kan er natuurlijk ook een andere lijsttrekker en partij staan. Ik wil benadrukken dat mijn voorbeeld niet als beledigend bedoeld is, ik probeer hiermee een 'realistisch' scenario te creëren (immers, de kans dat een partij 100 zetels haalt zonder dit soort heftige gebeurtenissen, is nog veel kleiner).

Verwijderde gebruiker
11 jaar geleden
1.3K
Verwijderde gebruiker
11 jaar geleden
wat je schetst is absoluut geen 'realistisch scenario'.
Wel denkbaar is dat nog meer partijen op de populistische toer gaan en op die manier een grote meerderheid in de kamer ontstaat met onzinnige ideeen.
Nu de politiek in nederland steeds meer op gtst gaat lijken en symboolpolitiek aan de orde van de dag is, is dat scenario allesbehalve ondenkbaar.

Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.

Antwoorden (3)

Nee, dat kan niet zo makkelijk, zie maar:

Hoofdstuk 8 van de Grondwet legt de procedure vast waarmee de grondwet gewijzigd wordt. Deze procedure verloopt in twee stappen over de twee Kamers heen.

Een wijziging van de Grondwet begint ermee dat de Staten-Generaal een voorstelwet aannemen. Deze wet wijzigt niet de grondwet, maar is een "verklaring dat er grond bestaat een voorstel in overweging te nemen tot verandering in de Grondwet". De voorstelwet is een gewone wet en er gelden de normale regels om die wet aan te nemen – een gewone meerderheid in de Tweede en Eerste Kamer is vereist. Totdat de wet is aangenomen, kan de Tweede Kamer, al dan niet op voorstel van de Regering (officieel: koning), nog voorstellen om de wet te splitsen en zo de voorgestelde wijziging in losse stappen door te voeren.

Nadat de voorstelwet is aangenomen, wordt de Tweede Kamer ontbonden. Binnen drie maanden volgen verkiezingen voor een nieuwe Tweede Kamer en komt het parlement in zijn nieuwe samenstelling bijeen. In de praktijk wordt de Tweede Kamer niet speciaal hiervoor ontbonden, maar wordt de voorstelwet kort voor toch al te houden verkiezingen aangenomen. Een gevolg is wel dat normaal gesproken slechts eens in de vier jaar een of meer grondwetswijzigingen kunnen plaatsvinden.

De nieuwe Staten-Generaal behandelen nu de voorgestelde wijziging. De Tweede Kamer kan de wet niet amenderen. De nieuwe Staten-Generaal moeten het voorstel van de oude Staten-Generaal dus aannemen of afwijzen zoals het er ligt. Bovendien geldt nu dat Tweede en Eerste Kamer met een versterkte meerderheid (een tweederdemeerderheid) voor moeten stemmen om de grondwetswijziging werkelijk door te voeren. Als de nieuwe Staten-Generaal voorstemmen, volgt verder de normale procedure voor wetswijziging en de Koning bekrachtigt de wijziging in de grondwet.

Overigens kunnen de nieuwe Staten-Generaal de voorgestelde wijziging dan wel niet aanpassen, maar er is nog wel de mogelijkheid voor de Koning (dat wil zeggen, de regering) om de nieuwe Staten-Generaal het voorstel te laten splitsen. Zo kan een gedeelte van de wijziging wel aangenomen worden en de rest niet, als blijkt dat de nieuwe Staten-Generaal met een gedeelte van de voorgestelde wijziging niet kunnen leven.

Rest in reactie
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
11 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
11 jaar geleden
Als de nieuwe Staten-Generaal het voorstel aanvaarden, maakt de Koning de wijziging bekend. Meteen daarop treedt de wijziging in werking. Voordat de Koning de wijziging bekendmaakt, kunnen de nieuwe Staten-Generaal nog een administratieve "opschoonwet" aannemen. Middels deze wet kan de rest van de Grondwet opgeschoond worden met betrekking tot de echte wijziging: verwijzingen in de Grondwet kunnen gewijzigd worden, artikelen hernummerd en verplaatst, enzovoorts. Een dergelijke wijziging mag uiteraard niet stiekem een aparte wijziging in de Grondwet doorvoeren – het mag alleen gaan om administrativa. Een dergelijke opschoonwet moet overigens met een versterkte meerderheid in parlement en Senaat aangenomen worden.
Verwijderde gebruiker
11 jaar geleden
+
Goed antwoord!
Verwijderde gebruiker
11 jaar geleden
Een +.
Voor België: in België is er een gelijkaardig systeem. Een regering kan slechts stemmen dat een grondwetsartikel voor wijziging vatbaar is. Pas de volgende regering kan ze doorvoeren.
Als je bedoelt te vragen of een meerderheid besluiten kan nemen die in principe de democratie ondermijnen: ja dat kan. Er zijn wel wat waarborgen, zoals bijvoorbeeld dat er een versterkte meerderheid moet zijn voor een grondwetswijziging, en dat er na de verkiezingen opnieuw over gestemd moet worden. Absolute garanties zijn er echter niet.
Hitler is democratisch aan de macht gekomen.
(Lees meer...)
teusvh
11 jaar geleden
Je vraag bestaat eigenlijk uit twee delen.
Een partij kan met 100 zetels in de Tweede Kamer en 50 zetels in de Eerste Kamer een benodigde 2/3e meerderheid halen om de grondwet te wijzigen.
Zoals anderen al hebben aangegeven, de procedure om de grondwet te wijzigen is een zeer zware en tijdrovende procedure, omdat elke wijziging in twee lezingen door allebei de kamers moet worden goedgekeurd. Voor elke grondwetswijziging moet het parlement dus ontbonden worden, dat gebeurt normaliter dus 1x in de 4 jaar. (Zeker als de VVD 100 zetels zou halen, dan zouden ze niet snel eerder naar de stembus willen)

In zekere zin kan dus de wetgever (parlement + regering) de hele grondwet omgooien en proberen om van Nederland een dictatuur te maken.
Echter, het antwoord op het tweede deel van je vraag of ze van Nederland een dictatuur kunnen maken is nee.
Zelfs al gooien ze de hele grondwet om zodat die voortaan bepaalt dat Nederland een dictatuur is, handelt Nederland in strijd met allerlei verdragen. Neem bijvoorbeeld het EVRM of het IVBPR. Dat zijn net als EU-recht verdragen die veelal rechtstreeks werken binnen onze rechtsorde en dus maakt het niet uit dat de Nederlandse grondwet iets anders zegt.

Kortom; Nederland zal de facto geen dictatuur worden omdat het daarmee internationale afspraken schendt. En daar kan de Grondwetgever niet veel tegen doen.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
11 jaar geleden

Weet jij het beter..?

Het is niet mogelijk om je eigen vraag te beantwoorden Je mag slechts 1 keer antwoord geven op een vraag Je hebt vandaag al antwoorden gegeven. Morgen mag je opnieuw maximaal antwoorden geven.

0 / 2500
Gekozen afbeelding