Hét vraag- en antwoordplatform van Nederland

Hoe weet je wanneer het 'ik heb' of 'ik ben' + vd is? Of dien je dit puur vanbuiten te leren?

Toegevoegd na 1 uur:
Ik bedoel bijvoorbeeld 'Ik ben het vergeten' of 'Ik heb het vergeten' en nog veel meer. Excuses voor de onduidelijkheid.

Verwijderde gebruiker
14 jaar geleden
in: Taal
13K
Verwijderde gebruiker
14 jaar geleden
Kun je een voorbeeld geven van een situatie waarin dit een probleem is?
Verwijderde gebruiker
14 jaar geleden
bedoel je met "vd" voltooid deelwoord?
Verwijderde gebruiker
14 jaar geleden
Ik bedoel bijvoorbeeld 'Ik ben het vergeten' of 'Ik heb het vergeten' en nog veel meer. Excuses voor de onduidelijkheid.
Verwijderde gebruiker
14 jaar geleden
Van iemand die er steeds maar weer op uit is andermans taalfouten aan de kaak te stellen,verwacht ik dat hij het antwoord op deze vraag zelf wel weet,dus is de vraag overbodig.Daarbij is de vraag ook nog eerns onduidelijk.
Verwijderde gebruiker
14 jaar geleden
Die zit Moolkeesje!
Verwijderde gebruiker
14 jaar geleden
Die zit helemaal niet. Alsof als je gespecialiseerd bent in iets direct alles tot in de details weet zeker.
Verwijderde gebruiker
14 jaar geleden
En dat specialisme me is anderen in de zeik nemen?
Verwijderde gebruiker
14 jaar geleden
Neen, anderen terug deftig leren spreken.

Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.

Het beste antwoord

Goeie vraag. Ik wist het ook niet, dus ik ben even gaan zoeken.
Daar blijken inderdaad regels voor te bestaan.
Volgens wikipedia is het zo dat je 'zijn' als hulpwerkwoord gebruikt als het hoofdwerkwoord onovergankelijk is.
Maar de betekenis van onovergankelijk snap ik vrij weinig van (en wat ik lijk te snappen, klopt volgens mij niet). Een onovergankelijk werkwoord is een werkwoord waar geen lijdend voorwerp bijpast oid.
Maar je zegt 'ik ben verhuisd' en 'ik ben geslagen', maar beide kunnen volgens mij wel met een lijdend voorwerp verbonden worden, dus hopelijk snapt iemand anders het wel.

Toegevoegd na 12 minuten:
Oke, een andere bron zegt oa dit: 'zijn' gebruik je in 20% van de gevallen, in de andere 80% gebruik je 'hebben'.
'Zijn' gebruik je oa. bij onovergankelijke werkwoorden die een verandering van psychische of fysieke toestand uitdrukken, of een verplaatsing (is niet hetzelfde als een beweging) uitdrukken. En dan is er nog een rijtje woorden dat 'zijn' gebruikt, dat je dan inderdaad moet leren. En er zijn nog uitzonderingen.
Lees mijn derde link voor het uitgebreide verhaal.

Op zich zit er dus wel een beetje een lijn in, maar volgens mij komt het toch grotendeels neer op uit je hoofd leren/gevoel voor Nederlands dat vanzelf groeit door veel te lezen en luisteren.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
14 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
14 jaar geleden
Hangt het van de zin af of iets onovergankelijk is? Ik dacht dat dat gewoon aan het woord zelf ligt.
En dat je kan zeggen 'ik sla hem' en 'ik verhuis mijn spullen', en dat je dus juist wel een lijdend voorwerp bij dat woord kan gebruiken. Maar als het is of er in díe zin ook een lijdend voorwerp bijkan, dan snap ik het inderdaad.
Verwijderde gebruiker
14 jaar geleden
Ik denk ook dat je gelijk hebt hoor, misschien niet duidelijk gezegd in mijn vorige reactie.

Andere antwoorden (7)

Wanneer je zegt; "ik ben", ga je vertellen over iets in jou. Iets dat bij jou hoort, zoals een eigenschap.
Als je zegt; "ik heb", ga je vertellen over bijvoorbeeld een object dat van jou is, of een aandoening die je "hebt".

Voorbeeldje:

Ik HEB een mooie broek.
-> de broek is het object dat van jou is.

IK BEN gekleed in een mooie broek.
-> mooi gekleed zijn is een eigenschap van jou.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
14 jaar geleden
Ik ben wel een beetje een taalpurist (ik houd ervan dat taal netjes en goed wordt gebruikt), maar de regels over ben en heb, heb ik maar naast me neergelegd. Te ingewikkeld. Ik denk dat het gebruik van die woorden toch voor het grootste deel gevoelsmatig gaat. En dat er nauwelijks goed of fout aan te geven is.
Probeer maar...
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
14 jaar geleden
Wanneer het gaat over:
- Iets kwijt zijn
- Iets niet meer weten
- Iets niet meer kunnen herinneren
zeg je: Ik BEN het vergeten.
Voorbeeld: Ik ben vergeten waar ik mijn sleutels heb gelegd.
Ik ben vergeten waar Jan woont.

Wanneer het gaat over:
- Iets verzuimen te doen of mee te nemen
- Ergens niet aan denken
zeg je: Ik HEB vergeten.
dit is een gebeurtenis.
Voorbeeld: Ik heb vergeten mijn sleutels mee te nemen.
Ik heb vergeten je naam op te schrijven.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
14 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
14 jaar geleden
+je, maar hoe zit het met andere werkwoorden? Graag een algemene regel.
Probleem is dat alles klinkt met 'heb' en 'ben'.
Verwijderde gebruiker
14 jaar geleden
Bij werkwoorden die zowel met hebben als zijn vervoegd kunnen worden moet je letten op de vorm. Zoals eerder al vermeld gaat het dan om overgankelijk of onovergankelijk.
Een voorbeeld hiervan is dan bijvoorbeeld: Genezen
Je zegt: Ik ben genezen (onovergankelijk)
of: De dokter heeft mij genezen (mij = het lijdend voorwerp, dus het werkwoord is overgankelijk. Wie heeft de dokter genezen? antw. is mij) Een ander voorbeeld is:ophouden (of stoppen, eindigen)
Als er een verandering is in de toestand van het onderwerp gebruik je de vervoeging met werkwoord ZIJN.
Het is opgehouden met regenen / zij zijn opgehouden met ruziemaken
Maar:
Zij hebben de schijn opgehouden dat het goed ging. (dit is weer overgankelijk, wat hebben ze opgehouden: de schijn) Zie hier ook een goede uitleg:
http://taaladvies.net/taal/advies/tekst/33/
Vanaf hier kun je ook allerlei kanten uitklikken voor verschillende voorbeelden. Overigens ligt het in een aantal gevallen heel erg dubieus, omdat je met sommige zinnen 2 kanten uit komt.
Verwijderde gebruiker
14 jaar geleden
lol, dit is helemaal niet juist.
Je zegt niet: '' ik ben vergeten''.
Je hebt het altijd over ik 'heb' vergeten.
Verwijderde gebruiker
14 jaar geleden
excuses, las t verkeerd. +1
Verwijderde gebruiker
14 jaar geleden
dank je, ik wilde namelijk net voor je 2e reactie gaan typen dat je het fout zag.
Verwijderde gebruiker
14 jaar geleden
enne, waar is m'n zuurverdiende plusje??? :-)
Verwijderde gebruiker
14 jaar geleden
ho ho, die heb ik uiteraard gelijk gegeven nadat ik mijn fout in zag :)
Verwijderde gebruiker
14 jaar geleden
nou, die is dan helaas niet in mijn puntensaldo te zien, en ook niet in mijn punthistorie. Gek he......., misschien is de site wat traag?
Verwijderde gebruiker
14 jaar geleden
lol, ik dacht dat ik em al gegeven had, maar blijkbaar niet:p nu wel!!
Verwijderde gebruiker
14 jaar geleden
goeie uitleg trouwens joh, dit is een euvel waar ik ooit wel eens het hoofd tegen heb gestoten.
Men leraar zei altijd. '' ik BEN vergeten'' wil zeggen dat iemand JOU vergeten is.
Er is een betekenisverschil bij het gebruik van de werkwoorden 'hebben' en 'zijn' wanneer deze in combinatie met een ander werkwoord gebruikt worden.

Bij 'Ik ben het vergeten' ligt de nadruk op de handeling zelf: het verzuimen iets te doen.
Bij 'Ik heb het vergeten': ligt het accent op de toestand die het gevolg van het verzuimen is: de situatie nu.

Dit subtiele betekenisverschil tussen een voltooide tijd met hebben en zijn is veel beter zichtbaar bij werkwoorden die een beweging uitdrukken, zoals lopen:

Ik heb de hele middag over het strand gelopen. (nadruk op de handeling: het lopen)
Ik ben vanmiddag naar het strand gelopen. (nadruk op het resultaat daarvan: de bestemming)
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
14 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
14 jaar geleden
Klaar als een klontje! +!
Dat moet je echt uit je hoofd leren.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
14 jaar geleden
Er zit een gevoelig verschil tussen "ik heb geslagen" en "ik ben geslagen". Ik heb wordt gebruikt bij handelen maar ook bij een toestanden zoals "ik heb gelegen", "ik heb geslapen".
Zijn wordt gebruikt voor "bewegingswerkwoorden", werkwoorden die een verandering van een toestand aangeven zoals: groeien, ontwaken, smelten, sterven, vallen verdorren, worden. Ook bij het ondergaan van iets, zoals bij ik ben geslagen.
Het blijft een moeilijke zaak voor mensen voor wie het nederlands niet de moedertaal is en sprekers van sommige dialecten.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
14 jaar geleden
We gebruiken meestal 'hebben'... maar voor sommige werkwoorden gebruiken we eigenlijk altijd 'zijn' als hulpwerkwoord.
In onderstaande bron kun je de regels uitgebreid lezen, maar kort samengevat gebruiken we zijn in het geval van:
1. als hulpwerkwoord bij een koppelwerkwoord (een rijtje dat op basisschool geleerd wordt; blijken, blijven, hebbben, zijn, dunken, heten, lijken...etc.)
2. als hulpwerkwoord bij voltooid deelwoorden die verandering, beweging of ontwikkeling uitdrukken (bijvoorbeeld: beginnen, krimpen..)

Voor een hele lijst duidelijke voorbeelden en meer informatie over werkwoorden, hulpwerkwoorden en koppelwerkwoorden verwijs ik tevens naar de bron -->
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
14 jaar geleden

Weet jij het beter..?

Het is niet mogelijk om je eigen vraag te beantwoorden Je mag slechts 1 keer antwoord geven op een vraag Je hebt vandaag al antwoorden gegeven. Morgen mag je opnieuw maximaal antwoorden geven.

0 / 2500
Gekozen afbeelding