Hét vraag- en antwoordplatform van Nederland

Waar komt het gezegde 'om de haverklap' vandaan?

hoe is dat gezegde ontstaan

Verwijderde gebruiker
3 jaar geleden
5.4K

Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.

Antwoorden (2)

Vermoedt wordt dat klap in haverklap een verkorting is van klapvlies, dat 'zaadhulsel' betekende, en vandaar als 'kleinigheid' kon worden opgevat. Om een haverklap zou dan 'om een nietigheid' hebben betekend, en vervolgens 'ieder ogenblik, telkens'. Het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT) geeft een vergelijkbare verklaring en verwijst naar enkele verwante uitdrukkingen, namelijk om een haverslag, om een haverkaf en om een haverstro, die al wat langer voorkomen; ook daarin gaat het steeds om afval of overblijfselen van haver.

Er zijn nog meer verklaringen voor om de haverklap in omloop. Sommigen denken aan een verband met het dorsen; om de haverklap zou dan eigenlijk duiden op elke tweede klap tijdens het dorsen van het graan met de dorsvlegel. Anderen zien een verband met de haverklep/haverklap; dat zou een leren mondbak met voer zijn die om de hals van een paard werd gehangen. Een koetsier hing deze mondbak op min of meer vaste tijden bij zijn paard om, en vandaar kon om de haverklep/haverklap 'telkens' gaan betekenen. Tegen deze laatste verklaring pleit in elk geval dat haverklep/haverklap in de betekenis 'mondbak' niet één keer voorkomt in het 29-delige Woordenboek der Nederlandsche Taal.

Het wetenschappelijke Etymologisch woordenboek van het Nederlands (EWN) spreekt al het voorgaande tegen. Volgens het EWN is om een haverklap een verbastering van de Friese uitdrukking om in aveklap (in = 'een'). Dat woord aveklap sloeg op iets heel anders, namelijk het luiden (klappen) van de zogenaamde avemariaklok (kortweg ave), de klok die opriep tot het bidden van het Ave Maria of angelus. Dat gebeurde driemaal per dag: om zes uur 's ochtends, om twaalf uur 's middags en om zes uur 's avonds. Toen het eerste lid ave in aveklap niet meer herkend werd, kon het gemakkelijk vervormd worden tot het wél bekende haver. Misschien heeft het bestaan van een uitdrukking als twisten om een haverstro ('om niets ruzie krijgen, telkens ruzie krijgen') hieraan meegewerkt.
(Lees meer...)
3 jaar geleden
Om de haverklap betekent: bij de minste aanleiding; ieder ogenblik; voortdurend. Iets komt (heel) vaak voor of wordt herhaald.
Haver betekent: slaan. Haverklap is dubbelop.
In twee uitdrukkingen komt haver in deze betekenis voor.
Een paard lange haver geven = Een paard zweepslagen geven.
Korte haver geven = Slaan. Korte haver krijgen = Geslagen worden. Voorbeeld: Zij krijgt dikwijls korte haver van haar man = Zij wordt geslagen.
Bron: woordenboek Van Dale; Klare taal Van Dale.
(Lees meer...)
3 jaar geleden
SentWierda
3 jaar geleden
Etymologisch (wat de herkomst betreft) zal "haver" oorspronkelijk "aver" zijn geweest.
Aver betekent: kind/nakomeling. De huidige uitdrukking "van haver tot gort" was vroeger: "van aver tot aver" = van geslacht tot geslacht, van ouder tot ouder.
Dat "aver" later "haver" werd, is een gebruikelijk verschijnsel. In het Nederlands zijn tientallen, zo niet honderden woorden/plaatsnamen/voor- en achternamen, waar de a een h werd of omgekeerd: de h werd een a. Voorbeeld: averij was vroeger haverij.
De bekende kunstschilder Hendrik Avercamp (schaatstaferelen) zal in zijn woonplaats Kampen "Endrik Havercamp" zijn genoemd.
Bron: woordenboek Van Dale.

Weet jij het beter..?

Het is niet mogelijk om je eigen vraag te beantwoorden Je mag slechts 1 keer antwoord geven op een vraag Je hebt vandaag al antwoorden gegeven. Morgen mag je opnieuw maximaal antwoorden geven.

0 / 2500
Gekozen afbeelding